Zirveden Çözüm Değil, Erteleme Çıktı

ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in gerçekleştirdiği görüşme, zirve sonrası yapılan olumlu açıklamalara rağmen, iki ülke arasında son zamanlarda gerginlik yaratan ekonomik ve ticari anlaşmazlıkların çözümünü erteledi.

Çin Ticaret Bakanlığı, Trump ve Şi'nin Güney Kore'nin Busan kentindeki buluşmasının ardından, iki ülkenin ekonomi ve ticaret heyetlerinin, bu görüşme öncesinde Malezya'da sürdürülen müzakerelerin sonuçlarını paylaştığını bildirdi. Görüşmeden sonra heyetler, bir “çerçeve mutabakat” üzerinde anlaşmaya vardıklarını, bu mutabakatın detaylarının liderlerin onayından sonra kamuoyuna açıklanacağını belirtti.

Üç Konuda Mutabakat

Bakanlık, tarafların Kuala Lumpur'daki müzakerelerde üç konuda mutabakata vardığını duyurdu.

Gümrük tarifeleri ile ilgili olarak ABD, Çin’e yönelik, fentanil ve öncül maddelerin kontrolündeki yetersizlik gerekçesiyle uyguladığı yüzde 20 ek gümrük tarifesini yüzde 10’a düşürdü. Ayrıca, karşılıklı tarifeler dahilinde yürütülen yüzde 24'lük ek tarifeyi de 10 Kasım’dan itibaren bir yıl daha erteleyeceğini açıkladı.

ABD, 29 Eylül'de “varlık listesi” olarak adlandırdığı, ihracat kontrolü uyguladığı yabancı şirketlerin yüzde 50’nin üzerindeki payını elinde bulunduran bağlı ortaklıklarını kapsayan kuralın uygulanmasını bir yıl erteledi. Çin de 9 Ekim'de, nadir toprak elementlerinin ihracatına ilişkin aldığı kontrol tedbirlerini bir yıl erteleme kararı aldı.

ABD, Çin’in denizcilik, lojistik ve gemicilik sektörlerine yönelik başlattığı 301. madde soruşturması neticesinde, ülkesinin limanlarını kullanan Çin gemilerine ton başına ek liman ücreti getirilmesine ilişkin kararını erteledi. Bu durumda Çin de, bu duruma yanıt olarak aldığı önlemleri bir yıl erteleyeceğini açıkladı.

Sonuç olarak, iki ülke arasında son zamanlarda ortaya çıkan en kritik sorunların çözümü ertelenmiş oldu.

Trump “Sorun Olmaktan Çıktı” Demişti

Açıklamaya göre, Kuala Lumpur'daki müzakerelerde, fentanil kontrolünde işbirliği, tarım ürünleri ticaretinin arttırılması ve tekil şirketlerle ilgili konularda da mutabakat sağlandı. ABD tarafı yatırım konusunda olumlu taahhütlerde bulunurken, Çin tarafı TikTok sorununu uygun şekilde çözmek için ABD ile işbirliği yapacağını açıkladı.

Trump, görüşmenin ardından dönüş uçuşunda yaptığı açıklamada, tarifeler konusunda çok kısa bir süre içinde anlaşma sağlamaya yakın olduklarını, arada büyük engellerin bulunmadığını, yıl sonuna kadar müzakerelerin süreceğini belirtti.

Amerika'da yaşanan bağımlılık krizinin önemli bir sebebi olan fentanil ve öncü maddelerinin kontrolünde Çin tarafının sıkı çalışmaları konusunda taahhütte bulunduğunu vurgulayan Trump, “Fentanil girişinden dolayı Çin'e yüzde 20 gümrük vergisi uygulamıştım. Bugünkü açıklamalara dayanarak bunu yüzde 10'a düşürdüm.” ifadelerini kullandı.

Nadir Toprak Elementleri

Görüşmede, Çin’in küresel tedarikçi olarak büyük bir paya sahip olduğu nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrol altına almasıyla ilgili anlaşmazlığın da çözüldüğünü kaydeden Trump, bu sorunun artık engel oluşturmadığını belirtti. Pekin yönetimi, nadir toprak elementlerinin kontrolüne yönelik tedbirlerini bir yıl süreyle askıya alacak ve varılan anlaşmanın süresinin uzatılabileceğini ifade etti.

Trump, Çin'in gemicilik sektörüne yönelik soruşturma ve liman ücreti konularının da sorun olmaktan çıkmış olduğunu söyledi. Görüşmeye yönelik olarak, “Genel olarak 0'dan 10'a, bir ölçeğe tabi tutmak gerekirse, görüşme, 10 üzerinden 12 değerindeydi.” dedi.