Carnegie Mellon Üniversitesi (CMU) tarafından gerçekleştirilen yeni bir inceleme, yapay zeka sistemlerinin zeka seviyeleri yükseldikçe daha egoist ve işbirliğinden uzaklaştıklarını ortaya koydu.
CMU Bilgisayar Bilimleri Fakültesi’nden doktora öğrencisi Yuxuan Li ve Doç. Dr. Hirokazu Shirado liderliğindeki bu çalışma, gelişmiş akıl yürütme becerilerine sahip büyük dil modellerinin giderek daha az işbirlikçi davrandığını ve hatta grup dinamiklerinde bencil tutumları teşvik edebildiğini gösterdi.
Araştırmada, yapay zeka modellerinin işbirliği eğilimlerini ölçmek amacıyla bir dizi oyun test edildi. Bu oyunlar esnasında modeller, bireysel çıkarları ile ortak fayda arasında seçim yapmak zorunda kaldı.
BENCİLLİK HIZLA YAYILDI
Araştırma ekibi, OpenAI, Google, DeepSeek ve Anthropic gibi firmalar tarafından geliştirilen farklı dil modellerini karşılaştırdı. “Akıl yürüten” modeller sorunları aşamalı olarak analiz ederken, “doğrudan tepki veren” modeller daha basit yanıtlar verdi.
Sonuçlar oldukça dikkat çekiciydi: Basit modeller oyunda puanlarını yüzde 96 oranında paylaştı. Buna karşın akıl yürüten modellerde bu oran sadece yüzde 20 düzeyine düştü.
Doç. Dr. Shirado, “Sadece birkaç mantıksal adım eklemek bile işbirliğini neredeyse yarıya indirdi” diye ifade etti.
Araştırmacılar, akıl yürüten ve daha basit modellerin birlikte yer aldığı grup deneylerinde de benzer eğilimler gözlemledi. Akıl yürüten yapay zekaların bencil davranışları, diğer modellere de “bulaşarak” genel işbirliği oranını yüzde 80’den fazla düşürdü.
Bilim insanlarına göre bu bulgular, yapay zekanın zekası arttıkça topluma her zaman daha “iyi” hizmet etmeyebileceğini ortaya koyuyor. Shirado, “İnsanlar mantıklı konuşan modelleri daha güvenilir bulma eğilimindedir. Ancak bu modeller, zaman zaman bireysel çıkarları destekleyen tavsiyelerde bulunabilir” uyarısını dile getirdi.
Li ve Shirado, gelecekteki yapay zeka araştırmalarının sadece mantık ve problem çözme yeteneklerine değil, empati, etik davranış ve işbirliği gibi sosyal becerilerin geliştirilmesine de yoğunlaşması gerektiğinin altını çiziyor.
