TZOB: Kadın Çiftçilerin Sosyal Güvenlik Sorunu Çözülmeli

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Bayraktar, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yazılı bir açıklama yaptı ve kadın çiftçilerin sosyal güvenlik sorununa dikkat çekti.

TZOB Ziraat Odaları Bilgi Sistemi (ZOBİS) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 754 ziraat odasına kayıtlı 956.643 kadın çiftçi bulunmaktadır. Bayraktar, “Bu rakam, tüm üyelerin %18,14'ünü oluşturuyor” ifadelerini kullandı.

Bayraktar, ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2024 yılı verilerine göre, Türkiye’de 4/B kapsamındaki 427.298 zorunlu tarım Bağ-Kur'lu çiftçiden %24,69'unu, yani 105.478'ini kadın çiftçilerin oluşturduğunu belirtti.

Karşılaştırıldığında, kadın çiftçilerin yalnızca %11’inin Tarım Bağ-Kur primini ödeyebildiği, geri kalan büyük çoğunluğun ise gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kaldığı gözlemleniyor.

2024 yılı itibarıyla Tarım Bağ-Kur prim tutarının aylık 8.971,90 lira, indirimli olarak ise 7.671,60 lira olduğunu belirten Bayraktar, bu prim tutarlarının, düşük gelirli çiftçiler için büyük bir mali yük oluşturduğunu ifade etti. Bu durumun, özellikle kadın çiftçilerin sosyal güvenlik sistemine dahil olmasını zorlaştırdığı dile getirildi.

Sosyal Güvence İstedi

Bayraktar, kadın çiftçilerin büyük çoğunluğunun aile işletmelerinde ücretsiz aile işçisi statüsünde çalıştığını belirtti. “Emekleri çoğu zaman ‘aile içi katkı' olarak görülüyor ve bu da onların üretici kimliğini gölgeliyor” diyen Bayraktar, ekledi:

“Kadın çiftçilerimizin ekonomik ve sosyal statülerinin güçlendirilmesi, kırsalda göçün önlenmesi ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından son derece önemlidir. Anayasa'nın 10. maddesi kadın-erkek eşitliğini, 60. maddesi ise sosyal güvenlik hakkını güvence altına alıyor. Ancak kırsaldaki kadınlarımızın büyük çoğunluğu hâlâ sosyal güvenceye sahip değil. Bu durum, yalnızca bir tarım meselesi değil, aynı zamanda kırsal sosyo-ekonomik bir sorundur. Sorunun çözümü, kapsamlı ve sürdürülebilir politikaların geliştirilmesini gerektiriyor.”

Gençlerin tarıma kazandırılması amacıyla tarım arazisi edinimi kolaylaştırılmalı, düşük faizli kredi ve hibe destekleri artırılmalı, tarımsal girişimcilik ve teknoloji temelli eğitimler yaygınlaştırılmalıdır. Kadın çiftçilerin güçlendirilmesi için onlara özel prim desteği sağlanmalı ve pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır. Ayrıca, kadın girişimcilere yönelik destek programlarının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Kırsal altyapının güçlendirilmesi için kreş, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri sağlanmalı, internet erişimi ücretsiz hale getirilmeli, sağlık, eğitim ve ulaşım hizmetleri güçlendirilmelidir.

Tarımın saygınlığının artırılması için, tarımın stratejik ve itibarlı bir meslek olduğu topluma yeniden anlatılmalı ve tarım liseleri ile üniversitelerde tarım-teknoloji odaklı bölümler açılmalıdır.” Bayraktar, “Kadın çiftçilerimize yönelik Tarım Bağ-Kur prim desteği sağlanması, kırsalda yapılacak en büyük reform olacaktır” ifadelerini kullandı. 6270 Sayılı Kanun (2012) ile geçmişte aile reisi olmayan kadın çiftçilere borçlanma hakkı tanındığını ve doğum borçlanmasının üç çocuğa kadar genişletilerek, kadın çiftçilere altı yıla kadar borçlanma imkânı sağlandığını belirtti. “Kadın çiftçilerimize yönelik Tarım Bağ-Kur prim desteği sağlanması, kırsalda yapılacak en büyük reform olacaktır.”