Bingöl'ün Ağaçeli köyünde bulunan ve 1996-2003 yılları arasında Koçan Deresi üzerine sulama amaçlı inşa edilen Gülbahar Barajı Gölü, küresel kuraklık ve yanlış sulama yöntemleri sebebiyle ciddi bir su kaybı yaşamakta.
Devlet Su İşleri 94. Şube Müdürlüğü'nden edinilen bilgilere göre, bu yıl 15 Mayıs'ta doluluk oranı yüzde 86 olarak ölçülen Gülbahar Baraj Gölü, sulama sezonunun sona erdiği 1 Ekim'de sadece yüzde 4 seviyesine düştü.
Su seviyesinin düşmesiyle birlikte sular altında kalan eski Solhan kara yolunun ve diğer yapıların kalıntıları görünür hale geldi.
Bölgeden geçiş yapan bazı sürücülerin, su altında kalan kara yolunu kullandıkları gözlemlendi.
'MODERN SULAMA YÖNTEMLERİNE GEÇİLMELİ'
Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu'nda görevli ve son 5 yıldır çevre bilimi ile enerji politikaları üzerine bilimsel çalışmalar yapan Doç. Dr. Emrah Akyüz, baraj gölü alanında gerçekleştirdiği incelemeleri paylaştı.
Doç. Dr. Akyüz, Gülbahar Barajı'nın bölge için kritik öneme sahip bir su kaynağı olduğunu ve barajın yaklaşık 1,5 milyon metreküp su hacmine sahip olduğunu belirtti.
Baraj gölündeki su çekilmesinin, bölgenin su dengesini ve ekolojik yapısını tehdit ettiğini ifade eden Akyüz, şunları söyledi:
“Barajın kurumasında iki temel neden etkili oldu. Birincisi iklim değişikliği; Türkiye, Akdeniz iklim tipi nedeniyle iklim değişikliğine karşı en savunmasız coğrafyalar arasındadır. Akdeniz ve Ege'de yangın, Karadeniz'de sel, Doğu Anadolu'da ise kuraklık ve sıcaklık artışı gözlemleniyor. İkincisi ise kontrolsüz su kullanımı; bölgede yürütülen yoğun tarımsal faaliyetler nedeniyle su plansız bir şekilde tüketiliyor.”
Bu durum baraj gölündeki suyun hızla tükenmesine yol açıyor. Modern sulama yöntemlerine geçiş yapılmalı; özellikle damlama sulama sistemleriyle su kullanım verimliliği artırılmalı ve barajdaki su seviyelerinin yeniden yükselmesi sağlanmalıdır.
'BİYOÇEŞİTLİLİK DE BU SÜREÇTEN OLUMSUZ ETKİLENMEYE BAŞLADI'
Akyüz, barajın bölge üzerindeki ekonomik, sosyolojik ve ekolojik etkilerini vurguladı.
“Tarımsal faaliyet sürdüren aileler, su kaynaklarına erişim sorunu yaşarsa göç etmek zorunda kalabilir. Bu durum sosyolojik sorunlara da yol açabilir.” diyen Akyüz, bu meselenin yalnızca çiftçileri ilgilendirmediğini belirtti.
Akyüz, “Gülbahar Barajı ve onu besleyen su kaynakları, bölgedaki iklimin korunması ve biyoçeşitliliğin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Baraj gölündeki su seviyesinin düşmesi, toprağın neminin azalmasına, bitki örtüsünün zarar görmesine ve çevredeki biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkilere yol açmaktadır.” şeklinde konuştu.
'EYLEM PLANI OLUŞTURULMALI'
Baraj gölündeki su seviyesinin korunmasına yönelik önlemler alınması gerektiğini vurgulayan Akyüz, şu önerilerde bulundu:
“Bölge halkının ve kamu kurumlarının dört politikayı hayata geçirmesi zaruridir. İlki ve en önemlisi, tarımsal faaliyetlerde modern sulama tekniklerinin uygulanmasıdır. Vahşi sulama yöntemlerinden derhal vazgeçmeliyiz. İkincisi, kurumsal koordinasyon sağlanmalıdır.
Bu sadece yerel yönetimlerin meselesi değil; sivil toplum kuruluşlarının, üniversitelerin ve merkezi hükümetin bu süreçte aktif rol alması önemlidir. Bingöl'de, tüm illerimizde iklim değişikliğine karşı eylem planları oluşturulmalı ve bunlar uygulanmalı, takibi yapılmalıdır. Türkiye, iklim değişikliği tehdidiyle karşı karşıya. Bu duruma karşı hazırlıklı olmak hayati öneme sahiptir.”
'BULUNDUĞUMUZ ALANDA SU OLMASI GEREKİYORDU'
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA) Bingöl İl Temsilcisi Saim Çakar, Gülbahar Baraj Gölü'ndeki su çekilmesini yerinde gözlemlediklerini ve bunun çok üzücü bir durum olduğunu dile getirdi.
Çakar, “Canlıların yaşamı açısından acı verici bir tablodayız. Burası Bingöl'de baharda piknik yapabilmek için en güzel ve verimli sulak alanlardan biri. Ancak tarımsal sulama sistemine geçiş yapıldığından beri baraj gölündeki doluluk oranı azalmış durumda. Şu anda bulunduğumuz alanda normalde su olması gerekirdi.” ifadelerini kullandı.
