Uzun yıllardır bilim insanları, yaşamın tüm çeşitlerini keşfetme çabası içinde. Ancak geniş çaplı araştırmalara rağmen, yeryüzündeki canlı türlerinin büyük bir kısmı hâlâ bilinmiyor. Yapılan bir araştırmaya göre, karada yaşayan türlerin yalnızca yüzde 14’ü, deniz türlerinin ise yüzde 9’u bilim tarafından tanımlanabilmiş. Geriye kalan yaklaşık 7,5 milyon tür ise hâlâ keşfedilmeyi bekliyor.
Bilinmiş ve Bilinmeyen Türler Arasındaki Uçurum
Bu bulgular, geçmişte yapılan tahminlerle büyük farklılıklar göstermekte. Önceki tahminler, 3 milyon ile 100 milyon tür arasında değişmekteydi. Ancak Hawaii Üniversitesi’nden Camilo Mora liderliğindeki bu araştırma, yaşam çeşitliliği hakkında daha tutarlı bir tablo sunuyor.
Araştırmaya göre, dünyada tahmini 8,7 milyon ökaryotik tür mevcut. Bunun 2,2 milyonu denizlerde, geri kalan kısmı karasal alanlarda yaşamaktadır. Şu ana kadar bilim insanları yalnızca 1,2 milyon türü tanımlayıp kayda geçirebilmiştir: yaklaşık 953 bin hayvan, 215 bin bitki ve diğer gruplar. Bu da tanımladığımız her bir türe karşılık, altı ila yedi türün hâlâ bilinmediği gerçeğini ortaya koyuyor.
Gizli Türler: Toprakta, Deniz Diplerinde ve Göz Önünde
Bilim insanlarına göre, henüz keşfedilmemiş türlerin büyük çoğunluğu küçük, gizli veya ulaşımı zor ekosistemlerde yaşamaktadır. Aralarında okyanus derinlikleri, toprak altındaki yaşam alanları ve tropik ormanların üst katmanları öne çıkıyor. Ancak bazı türlerin, insanların yaşadığı bölgelerde “gözümüzün önünde” bile bulunabileceği ifade ediliyor.
Türlerin Sayısı Nasıl Belirlendi?
Araştırmacılar, tür sayısını belirlemek amacıyla matematiksel bir yöntem benimsediler. Canlıların taksonomik hiyerarşisini inceleyen ekip, bilinen türlerin yer aldığı Catalogue of Life ve World Register of Marine Species gibi veri tabanlarından 1,2 milyon türün sınıflandırmasını analiz etti.
Sonuçlar, canlıların daha üst sınıflandırma seviyelerinde (örneğin şube ve sınıf) büyük oranda keşfedildiğini; ancak cins ve tür düzeyinde keşif eğrisinin hâlâ yükseldiğini göstermektedir. Bu fark, bilim insanlarının tahmini toplam tür sayısını hesaplamada kritik rol oynamıştır.
Model, memeliler ve kuşlar gibi iyi bilinen gruplarda test edilerek doğrulanmış; ardından tüm büyük canlı gruplarına uygulanarak 8,7 milyon tür tahmini elde edilmiştir.
Neden Önemli?
Bu bulgular, biyolojik çeşitliliğin korunması açısından son derece önem taşımaktadır. Dünya genelinde türlerin yok olma hızı, doğal oranların 100 ila 1,000 kat üzerine çıkmış durumdadır. Bu, insan faaliyetleri nedeniyle, henüz keşfedilmemiş türlerin bile yok olma riskiyle karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.
Araştırma, aynı zamanda biyolojik keşiflere yeniden yatırım yapılması gerektiğini vurguluyor. Son yıllarda taksonomiye yönelik ilgi ve finansmanın azalmasına rağmen, bilim insanları hâlâ keşfedilmeyi bekleyen milyonlarca canlı türünün var olduğuna inanıyor.
Sonuç olarak, bu çalışma dünyamızın bilinmeyen yaşam zenginliği ve zamanla yarışan bir keşif sürecinde olduğumuzu hatırlatıyor. Yeryüzü, henüz adını dahi bilmediğimiz milyonlarca türle dolu ve her geçen gün bu bilinmeyenlerden bazıları sonsuza dek kayboluyor.
