TBMM Genel Kurulu’nda, vakıf taşınmazları, kültür varlıkları, tarihi alan yönetimi ve kültür-turizm faaliyetlerinde dijital denetimi güçlendirmesine yönelik düzenlemeleri içeren Vakıflar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümü üzerine görüşmeler tamamlandı.
KAYA: MİLLETİN MALINI SİYASİ TASARRUF SAHASINA DÖNÜŞTÜRÜYORSUNUZ
Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya, şunları ifade etti:
– “Kanun teklifinin amacına baktığımız zaman, her zamanki ambalajlı sözlerinizde, makyajlı ve PR çalışmalarınızla karşı karşıyayız. Oysa kanunun içeriğine girdiğimizde derin bir siyasi ve ekonomik sorunlar yumağıyla karşı karşıya kalıyoruz.
– Yine, kanun teklifini incelediğimizde, Cumhurbaşkanını merkeze alarak idari gücü daha da merkezileştiren bir metinle karşı karşıyayız. Kamu servetini daha az şeffaf bir şekilde belli kanallara aktarma gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Devletin gözetim kapasitesini genişleten ama yargısal denetimi azaltan bir maksatlı yaklaşımla tekrar karşı karşıyayız.
– Öncelikle mülkiyet transferi gerçekleştiriyorsunuz. Özellikle vakıf mallarına ilişkin mülkiyet hukukunu yeniden tanımlayarak, belediyelere ait varlıkların merkezi olarak yönetilen Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün alanına devrini kolaylaştıran düzenlemeler yapıyorsunuz ve bunu sistematik hale getiriyorsunuz. 2019'dan bu yana belediyelerin önemli bir kısmını kaybetmeye başladınız.
– Yetkileri merkezi hükümete devrediyorsunuz. Cumhurbaşkanı seçimi kaybedeceğine, bir madde ekleyin ki 'emekli cumhurbaşkanları tarafından bu ülke idare edilsin', kendinizi ömür boyu garanti altına alın da memleketiniz bu şahsa özel düzenlemelerinizden kurtulmuş olsun.
– Burada görüşmekte olduğumuz teklif, aslında kağıt üzerinde birkaç maddelik bir değişiklik gibi görünse de, bu milletin bin yıllık vakıf geleneğini, ahlaki sorumluluk anlayışını ve kamu malı bilincini doğrudan etkileyen bir kanunu inceliyoruz. Bu teklifin özü, vakfı kamusal bir değer olmaktan çıkarıp, idari bir tasarruf haline dönüştürüyorsunuz. Bu teklifin gerçek niteliği, milletin malını, milletin adına yönetilen bir emanet olmaktan çıkarıp, siyasi tasarruf sahasına dönüştürüyorsunuz.”
KARAKAŞ: İKTİDARA SESLENİYORUM, BU MİLLETİN SIRTINDAN GEÇİNMEYİ BIRAKIN
İYİ Parti Aydın Milletvekili Ömer Karakaş, şu ifadelere yer verdi:
– “Kanun teklifinin adı 'Vakıflar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik' ama içinde ne ararsanız hepsi mevcut. Turizmden kültüre, arsadan vakıfların taşınmazlarına kadar her şeyi bu torbaya atmışsınız; ne toplumsal etki analizi var, ne mali etki analizi var, ne de Anayasa'ya uygunluk var. Bu anlayış yasama değil, yürütmenin noterliğidir.
– 1'inci madde diyor ki, deprem bölgesiyle ilgili 'Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya'daki seyahat acentelerinin borçlarını siliyoruz'. Bu güzel ancak soruyorum, Adana'da, Diyarbakır'da, Gaziantep'te, Şanlıurfa'da, Osmaniye'de, aynı depremi yaşayan esnafın günahı ne? Onlar depremi yaşamadı mı? Bu, eşitlik ilkesine ve insafa hiçbir şekilde sığmaz.
– Eğer bir yardım yapacaksanız, şarta bağlı değil, hakkaniyetle yapılmalıdır. Teklifin 5'inci maddesine baktığımızda, Kültür Bakanlığının döner sermaye gelirlerini 'isim hakkı, destek ve sponsorluk gelirleri' adı altında gelir kapıları açıyorsunuz ama ortada bir şeffaflık yok.
– Kültür mirasını marka değeri haline getirirken, gelirlerin nereye, kimlere, hangi vakıflara aktarıldığını denetleyen bir mekanizma yok. Kültürümüzü şeffaflıkla değil, sponsorlukla mı yaşatacaksınız? Bu maddeyle kamu kaynakları 'kültür kılıfı' adı altında birilerinin ceplerine girecek. Bu, asla kabul edilebilir bir durum değildir.
– Bizim derdimiz burada muhalefet yapmak değil; biz doğruya doğru, yanlışa da yanlış diyoruz. Tek amacımız, milletin hakkını, kamunun malını, hukukun üstünlüğünü savunmaktır fakat iktidarın bu değerlerle hiçbir ilgisi yok. Peki, iktidarın derdi nedir?
– Milletin gözünü boyamak, yandaşlara kayırmak, Meclis'i noter gibi kullanmak. Buradan iktidara sesleniyorum; bu milletin sırtından geçinmeyi bırakın artık, bu Meclisi noter olmaktan çıkarın, milletin malını peşkeş çekmeyi bırakın. Milletin malı yandaşların kasası değildir. Bu milletin hakkıyla hukukuyla daha fazla oynamayın.”
KAYA: VAKIF MALLARININ KORUNMASI HEPİMİZİ̇N ORTAK HEDEFİDİR
CHP Antalya Milletvekili Aykut Kaya ise şu açıklamalarda bulundu:
– “Yerel yönetimleri ilgilendiren maddeye baktığımızda, bu maddeyle hazine, belediye, özel idare ve köy tüzel kişiliklerine ait vakıf kültür varlıklarının mazbut vakfa devri genişletiliyor. İlk bakışta teknik bir düzenleme gibi görünüyor fakat bu yerel yönetimlerin mülkiyet haklarını doğrudan etkiliyor. Artık sadece taşınmazlar değil, belediye şirketleri, bağlı ortaklıklar ve iktisadi işletmeler de bu kapsama alınıyor.
– Bu, belediyelerin mülkiyetinde bulunan kültür varlıklarının yönetiminin Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredilmesi anlamına gelir. Bu düzenleme, o anayasal güvenceyi zedelemekte ve yerinden yönetim ilkesini aşındırmaktadır. Belediyelerin yönettiği kültürel miras yalnızca bir mülk değildir, o şehrin kimliğidir, hafızasıdır.
– Bu mirası Ankara'dan yönetmek, yerel demokrasiyi zayıflatır, kültürel çeşitliliği törpüler. Vakıf mallarının korunması hepimizin ortak hedefidir ama bunun yolu yetkiyi tek elde toplamak değil, iş birliği, denetim ve şeffaflığı güçlendirmektir. Bu maddenin geri çekilmesini ve belediyelerin mülkiyet haklarını koruyan yeni bir çerçevenin oluşturulmasını talep ediyoruz.”
ŞEVKİN: KÜLTÜR ALANLARINI YENİDEN YANDAŞ VAKIFLARA AÇMA GİRİŞİMİ
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, şu sözlere yer verdi:
– “Asla ve asla kamu yararı gözetmeyen bu yasa teklifinde, ne yazık ki Müze Gazhane, İstanbul, Feshane, Beşiktaş, Kadıköy İskele Kütüphaneleri gibi, Yerebatan Sarnıcı gibi yüzlerce vakıf alanını İstanbulluların elinden almak istiyorsunuz.
– Kültür varlıklarını korumak için mülkiyetlerinin sizde olması gerekmiyor arkadaşlar; niyet önemlidir burada. Asla ve asla kamu yararı gözetmeyen bu yasa teklifi, başta İstanbul Büyükşehir olmak üzere, bütün CHP'li belediyelerin halk için hayata geçirdiği kültür alanlarını yeniden yandaş vakıflara açma girişimidir.”
