Bir asrı aşkın süre önce ünlü fosil koleksiyoncusu Charles Sternberg, ABD'nin Wyoming eyaletindeki Lance Formasyonu'nda ördek gagalı Edmontosaurus dinozorunun iskeletini buldu.
İskeletin üzerinin fosilleşmiş deri ve et tabakaları sanılan bir yapıyla kaplı olduğu tespit edilmişti. Bu da bu keşfi tarihteki ilk “dinozor mumyası” haline getirmişti. İki yıl sonra Sternberg aynı bölgede ikinci bir dinozor mumyası daha keşfetti.
DERİ DEĞİL, KİL KALIP ÇIKTI!
Ancak, Science dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma, “deri” sanılan bu yapıların aslında hiç fosilleşmediğini, aksine mikroorganizmalar ve kilin etkileşimiyle oluşan kil kalıpları olduğunu gösterdi.
Sereno'nun modeline süreç şöyle işledi: Dinozorlar kuraklık döneminde öldü ve vücutları kurudu. Ardından ani bir sel ya da taşkınla cesetleri kum ve tortuların altında kaldı.
Bu sırada da cesedin yüzeyinde bakteri tabakası oluştu. Bu tabaka çevredeki kil minerallerini kendine çekerek ince bir kaplama oluşturdu. Haftalar içinde yumuşak dokular tamamen çürüyüp yerini suyla açılmış deliklere bıraktı.
Sonuç olarak geriye, dinozorun derisini, kaslarını ve hatta tırnaklarını taklit ederek doğal kalıp haline gelen 1 milimetreden ince bir “kil maskesi” kaldı.
BİLİM DÜNYASINDA ŞOK ETKİSİ YARATTI
Araştırma ekibi röntgen, mikroskobik inceleme ve kimyasal analizlerle yüzeydeki dokuların gerçekten de kil kökenli olduğunu kanıtladı.
Kil kalıp yöntemi genelde yumuşak dokuların formunu lagün tabanları gibi oksijensiz ortamda korumasıyla biliniyor. Ancak bu keşif oksijen açısından zengin bölgelerde gömülü dinozorlarda da görülebileceğini gözler önüne serdi.
Araştırmanın başyazarı ve aynı zamanda Chicago Üniversitesi'nde Prof. Paul Sereno, bulguların paleontoloji dünyasında “büyük bir şok etkisi” yarattığını söyledi.
YA SADECE WYOMING'E ÖZEL DEĞİLSE?
Sereno'ya göre sıradaki soru: Bu kil maskesi yalnızca Wyoming'e mi özgü, yoksa dünya genelindeki diğer mumya dinozorlar da aynı yöntemle mi oluştu?
Eğer ikinci durum söz konusuysa asırlardır “deri fosili” sanılan pek çok dinozor kalıntısı yalnızca bakterilerin şekillendirdiği kil kabuklar olabilir.
