Birleşmiş Milletler (BM) Konut Hakkı Özel Raportörü Balakrishnan Rajagopal, İsrail'in son iki yıldır sürdürdüğü soykırım sonucunda Gazze'deki sivil altyapının, su ve elektrik dahil, tamamen tahrip olduğunu vurguladı.
Rajagopal, Gazze'de işlenen savaş suçlarını araştırmak amacıyla kurulan bağımsız global girişim olan Gazze Mahkemesi'nin İstanbul'da düzenlenen son oturumu sırasında açıklamalarda bulundu.
Gazze Mahkemesi'ndeki çabaların “son derece değerli” olduğuna dikkat çeken Rajagopal, “Bu tür mahkemeler genellikle gerçek mahkemelerden daha önemli olabiliyor” şeklinde ifade kullandı.
Bu mahkemelerin ana görevlerinin “hesap verebilirlik” sağlamanın yanı sıra sorunun ortaya çıkmasına neden olan uygulamaları değiştirmek olduğunu belirten Rajagopal, Gazze Mahkemesinin bu amaca ulaşabileceği inancını dile getirdi.
Rajagopal, Gazze'deki sivil altyapının tamamen yıkıldığına işaret ederek, “Gazze'nin yıkımı eşi benzeri görülmemiş bir felaket boyutundadır” dedi.
Ayrıca, Gazze'deki evlerin yüzde 90'ından fazlasının yıkıldığını belirten Rajagopal, evlerine geri dönebilen insanların enkaza yüz yüze geldiklerini ifade etti.
Yaşam alanlarının tahribatı konusunda Rusya-Ukrayna Savaşı ile benzerlikler kuran Rajagopal, “Rusya'nın bombardımanı sonucu Ukrayna'da şimdiye kadar evlerin yüzde 13'ü yıkıldı, ancak bu durum Gazze'de çok daha kötü” diye ekledi.
Rajagopal, İsrail'in yalnızca konutları değil, aynı zamanda bölgeyi “yaşanılmaz” hale getirmek amacıyla ibadet yerlerini ve kültürel kurumları da saldırılara maruz bıraktığını vurguladı.
Gazze'yi Büyük Zorluk Bekliyor
Gazze'nin tekrar inşa sürecine ilişkin Rajagopal, bu sürecin iki aşamadan oluştuğunu belirtti: fiziksel inşaat ve yaşamın normale dönmesi.
Fiziksel inşaat sürecinin, “daha önce benzeri görülmemiş” boyutlardaki enkaza karışmış patlamamış mermilerin varlığı nedeniyle oldukça zorlayıcı olacağını ifade eden Rajagopal, bu sürecin uzun yıllar alacağını ve yüksek maliyetli olacağını belirtti.
Diğer taraftan, yaşamın normale dönmesi açısından daha büyük zorlukların yaşanacağını dile getiren Rajagopal, “Gazze halkı büyük bir travma ve acı yaşadı. Onları bir halk olarak yeniden bir araya getirmek oldukça zorlu olacaktır” ifadesini kullandı.
Rajagopal, Gazze halkının yeniden “iyileşmesi” için Orta Doğu'da barışın tesis edilmesi gerektiğine vurgu yaparak, insanların travmalarını atlatabilmeleri için gerekli imkanlara sahip olmaları gerektiğini söyledi.
Gazze Halkı Yaşantısına Dönmüş Değil
Rajagopal, Gazze'nin yeniden inşa sürecinde insanların barınma bulmasının hem enkaz hem de İsrail'in ateşkese rağmen devam eden saldırıları nedeniyle bir sorun olduğunu ifade etti.
Gazze'de hayatın normale dönmesi için İsrail'in tamamen çekilmesi gerektiğini belirten Rajagopal, “Gazze halkı yaşamına dönmemiştir. Bunun için işgalin sona ermesi gerekiyor” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın “Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Plan” adlı önerisinin uluslararası hukuka “tamamen aykırı” olduğunu ifade eden Rajagopal, bu planın Gazze'nin yıkımından sorumlu olanlara odaklanmadığını da sözlerine ekledi.
Rajagopal, ayrıca bu planın karar alma sürecine Filistinlileri dahil etmediğini vurgulayarak, Filistinlilerin kendi ülkelerine ilişkin kararları kendilerinin vermesi gerektiğini belirtti.
