Evrenin büyük bölümünü şekillendiren karanlık madde, hala çözülememiş en büyük kozmik gizemlerden biri olarak karşımızda duruyor. Bilim insanları, bu gizemle ilgili önemli bir ipucu elde etmiş olabilir.
Nature Astronomy ve Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergilerinde yayımlanan iki ayrı çalışmaya göre, gökbilimciler çok daha büyük bir galaksinin yaydığı ışıktaki kütleçekimsel bozulmaları inceleyerek düşük kütleli bir cisim keşfettiler.
Bu nesnenin, 10 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunduğu ifade ediliyor.
Nasıl Keşfettiler?
Karanlık madde doğrudan gözlemlenemiyor; ancak diğer cisimler üzerindeki yerçekimi etkisi aracılığıyla varlığı belirlenebiliyor.
Bilim insanları, uzak galaksilerden gelen ışığın, önündeki görünmeyen kütlenin yerçekimi etkisiyle bükülmesi sayesinde gizli cisimlerin kütlesini ortaya çıkarabiliyorlar.
Keşif, dünya genelindeki radyo teleskoplarının oluşturduğu büyük bir ağ sayesinde mümkün oldu. Araştırmacılar, Hawaii’deki VLBA ile Avrupa’daki EVN verilerini birleştirdi.
Bu büyük veri setinden cismi tespit edebilmek için özel algoritmalar kullanıldı.
Devasa Ama Düşük Kütleli
Bu teknikle keşfedilen cisim, Güneş'in bir milyon katı kütleye sahip olup, devasa olmasına rağmen kozmik ölçekte “minik” kalıyor. Dikkate değer bir başka unsur ise, cisim, şimdiye kadar bu yöntemle ortaya çıkarılan en düşük kütleli nesne.
Araştırmanın yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi'nde gökbilimci olan Chris Fassnacht, “Bu kadar küçük kütleli bir cismin bu kadar uzaktan tespit edilmesi olağanüstü bir başarı. Bu tür cisimleri bulmak, karanlık maddenin doğasını anlamak açısından büyük önem taşıyor” dedi.
Soğuk Karanlık Madde Mi?
Bilim insanları, cismin tam olarak ne olduğunu bilmemekte. Bunun karanlık madde halkası olma ihtimalinin yüksek olduğu belirtilse de aşırı sıkışık bir cüce galaksi olabileceği de düşünülüyor.
Bulgular, bunun “soğuk karanlık madde” olabileceği fikrini de desteklemekte. Soğuk karanlık madde modeli, karanlık maddenin yavaş hareket eden ağır parçacıklardan oluştuğunu ve bu nedenle yumaklar oluşturarak kümelendiğini öne sürüyor.
Araştırmacılar, bu cisme bakarak söz konusu teorinin doğru olabileceği sonucuna varmış durumda. Şu anki soru ise, başka nesnelerin olup olmayacağıdır.
Gökbilimciler, “Bu kadar uzaktaki küçük bir cismin kütle, boyut ve konumunun bu düzeyde hassas bir şekilde ölçülmesinin tarihte ilk kez gerçekleştiğini” vurguluyorlar.
