200 TL Değer Kazanıyor: Toplam Nakit İhtiyacının Yüzde 86'sı…

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın güncel verileri, piyasada bulunan banknotların adetleri arasında belirgin bir ayrışmanın yaşandığını ortaya koyuyor.

TOPLAM TUTARIN YÜZDE 86,6’SINI 200 TL OLUŞTURUYOR

Kasım 2024 ile Kasım 2025 döneminde 200 TL banknot adetinin 2 milyar 635 milyondan 3 milyar 720 milyona çıkarak yüzde 41’lik bir artış gösterdiği belirlendi. Böylece 200 TL, piyasada en çok kullanılan banknot olmaya devam ediyor.

Piyasalarda toplamda tam 744 milyar 184 milyon lira değerinde 200 TL banknot mevcut. 2024 Kasım ayında bu rakam 527 milyar 142 milyon lira seviyesindeydi. Dolaşımdaki toplam banknotların parasal değeri ise 859 milyar 232 milyon lira olarak kaydedildi. 200 TL banknotları, bu toplamın yaklaşık yüzde 86,6’sını oluşturuyor.

Aynı dönemde 100 TL banknotlarının sayısında yüzde 8,7’lik bir düşüş yaşanarak 958,5 milyondan 874,9 milyona geriledi. 50 TL banknotlarındaki azalma ise yüzde 25’e yaklaşıyor. Orta kupürlerdeki bu düşüş, fiyatların artmasının nakit kompozisyonunu etkilediğini gösteriyor.

Küçük banknotlarda ise bir artış gözlemlendi. 20 TL banknot adedi yüzde 21, 10 TL banknot adedi yüzde 10, 5 TL banknot adedi ise yüzde 13 oranında arttı. Ekonomistler, bu durumun günlük küçük harcamalarda düşük banknot ihtiyacını, yüksek tutarlı işlemlerde ise 200 TL’nin ağırlığını artırdığını ifade ediyor.

Veriler, nakit kullanımının her iki uçta yoğunlaşarak orta kupürlerde sıkıştığını ve sistemin giderek yüksek ve düşük kupürlere odaklandığını gösteriyor.

125 DOLARDAN 4,6 DOLARA DÜŞÜŞ

Tedavüldeki en büyük banknot olan 200 liranın alım gücü, zamanla azalmıştır. 2022 yılındaki döviz ve enflasyon artışlarından bu yana, dolaşımdaki en büyük banknot olan 200 TL hızlı bir değer kaybı yaşadı.

200 lira ile ilk tedavüle girdiğinde ortalama kur olan 1.6 TL ile 125 dolar ya da 4.8 gram altın alınabiliyordu. Ancak günümüzde 42.7 liralık döviz kuru ile 200 lira ile yalnızca 4,6 dolar satın alınabiliyor. Bir gram altın almak için ise 30 adet 200 liraya ihtiyaç duyulmakta.

YARIM KİLO ZEYTİN BİLE ALINAMAYACAK

Dolaşımdaki banknot miktarındaki artış, enflasyonun bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Alım gücü düştükçe dolaşımdaki banknot sayısı artmakta. Türkiye’deki en büyük banknot olan 200 lira ile yapılacak alışveriş seçenekleri ise giderek sınırlı hale geldi. Örneğin, pazarda yarım kilo zeytin almak bile mümkün olmuyor.