İrlanda'daki University College Cork'ta Prof. Yvonne Nolan önderliğinde gerçekleştirilen yeni bir araştırma, egzersizin Batı tipi “kafeterya diyeti”nin olumsuz davranışsal etkilerini dengelemedeki rolünü aydınlattı. 21 Ekim'de yayımlanan Brain Medicine dergisindeki çalışmada, düzenli koşu egzersizinin yüksek yağ ve şeker içeren beslenmenin sebep olduğu depresyon benzeri davranışları azalttığı tespit edildi.
Araştırma, yaşam tarzı alışkanlıklarının, özellikle egzersizin zihinsel sağlığı nasıl destekleyebileceğine dair önemli biyolojik bulgular sunuyor.
EGZERSİZ DEPRESYON BELİRTİLERİNİ AZALTIYOR
Bu çalışmada, yetişkin erkek sıçanlar iki gruba ayrıldı: standart diyet ve yüksek yağ-şeker içeren “kafeterya diyeti”. Her grubun yarısına koşu tekerleği erişimi sağlandı. Böylece araştırmacılar diyet kalitesi ve fiziksel aktivitenin beyin üzerindeki etkilerini ayrı ayrı inceleyebildiler.
Sonuçlar, egzersizin depresyon benzeri davranışları azalttığını ve kötü beslenme koşullarında bile antidepresan etki gösterdiğini ortaya koydu.
BAĞIRSAKTAKİ METABOLİK DENGELERİ DEĞİŞTİRİYOR
Metabolomik analizler, yüksek yağ ve şeker içeren diyetin bağırsak metabolizmasını belirgin bir şekilde değiştirdiğini gösterdi. Sedanter (hareketsiz) sıçanlarda incelenen 175 metabolitten 100'ü etkilenmişti. Egzersiz, bu dengenin bir kısmını yeniden sağladı. Özellikle anserin, indol-3-karboksilat ve deoksiinozin gibi ruh halini düzenleyen metabolitlerin egzersizle birlikte normale döndüğü gözlemlendi.
HORMONLAR DAVRANIŞSAL ETKİLERİ YANSITIYOR
Kan örneklerinde yapılan analizler, hormonal değişimlerin davranışsal sonuçlarla paralel seyrettiğini ortaya koydu. Hareketsiz sıçanlarda insülin ve leptin seviyeleri yükselirken, egzersiz yapanlarda bu artışın önemli ölçüde azaldığı belirlendi.
Ayrıca, egzersizin GLP-1 ve PYY hormonları üzerinde diyet tipine bağlı farklı etkiler yarattığı; FGF-21 seviyelerinin ise her durumda arttığı saptandı.
Araştırmadaki dikkat çekici bir diğer bulgu, kafeterya diyetinin egzersizin normalde artırdığı hipokampal nörogenezi (yeni nöron oluşumu) engellemesi oldu. Normal diyetle beslenen sıçanlarda egzersiz hipokampusta güçlü bir nöron üretimi sağlarken, kötü beslenme bu etkisini baskıladı.
Araştırma makalesine eşlik eden editoryal yorumda, Prof. Julio Licinio ve ekibi şu değerlendirmeyi yaptı: “Egzersizin yanlış beslenme koşullarında bile antidepresan etkisi göstermesi, diyetini değiştirmekte zorlananlar için umut verici.”
