Hükümet Kapatıldı, Fed Verisiz Kaldı

Amerika Birleşik Devletleri'nde federal hükümetin kapanması, ABD Merkez Bankası'nı (Fed) gelecek hafta gerçekleştireceği para politikası toplantısında bazı kritik verilerden mahrum bırakırken, Fed'in belirsizliklere rağmen 25 baz puanlık bir faiz indirimine gitmesi bekleniyor.

ABD federal hükümetinin 1 Ekim'de kapanmasının üzerinden 25 gün geçerken, bu durum ekonomik verilere erişimi geciktiriyor. Budget anlaşmazlığı nedeniyle hükümetin durumu, ülke ekonomisiyle ilgili önemli verilerin dağılmasına neden oldu.

Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), haftalık işsizlik maaşı başvurularıyla birlikte 3 Ekim'de açıklanması planlanan tarım dışı istihdam raporunu da yayımlayamadı.

BLS, geçen hafta için açıklanması beklenen Üretici Fiyat Endeksi verilerini paylaşmayı pas geçerken, tüketici enflasyonu verilerini düne dair gecikmeli olarak yayımladı.

Yayınlanan verilere göre, ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylül ayında aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3 artış gösterdi. Enerji ve gıda fiyatlarını dışarıda bırakan çekirdek enflasyon ise aylık yüzde 0,2, yıllık ise yüzde 3 ile beklentilerin altında kaldı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, enflasyonla ilgili değerlendirmesinde, enflasyon rakamlarının ABD Başkanı Donald Trump'ın ekonomi politikası sayesinde piyasa beklentilerinin altında kaldığını belirterek, “Hükümetin kapalı kalmasını isteyen Demokratlar, ekim ayı enflasyon raporunun yayınlanmamasına neden olacak ve bu durum işletmeleri, piyasaları, aileleri ve Fed'i kargaşaya sürükleyecek.” açıklamasında bulundu.

Alternatif Veriler Piyasaya Işık Tuttu

Resmi verilere ulaşamayan piyasalarda, ADP Araştırma Enstitüsünün ülke özel sektör istihdamı hakkındaki raporu ve Challenger, Gray & Christmas’ın işten çıkarmalara dair sunduğu alternatif raporlara yönelindi.

ADP'nin raporuna göre, ABD'de özel sektör istihdamı eylülde, beklentilerin aksine 32 bin kişilik bir azalma yaşadı.

Amerika'daki işverenlerin bildirdiği işten çıkarmaların sayısı, 2023 yılının ocak-eylül döneminde 946 bin 426 ile 2020’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış durumda.

Fed'in Bej Kitap raporları, tüketici harcamalarının son haftalarda hafif bir gerileme gösterdiğini ortaya koydu.

BLS'nin son açıkladığı verilere göre, ABD'de tarım dışı istihdam ağustosta 22 bin artış kaydederek beklentilerin altında kalırken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den yüzde 4,3'e yükseldi.

Fed Yetkilileri Risk Dengesine İşaret Etti

Fed Başkanı Jerome Powell, geçen hafta yaptığı bir konuşmada, hükümetin kapanmasının bazı verilerin yayımlanmasını geciktirdiğini ancak eyalet düzeyindeki işsizlik maaşı başvuruları ve ADP verileri gibi alternatif kaynaklara baktıklarını ifade etti.

Powell, istihdamda aşağı yönlü risklerin arttığını belirterek, bunun risk dengesi değerlendirmelerini değiştirdiğine vurgu yaptı.

Fed yetkilileri, enflasyon hedefinin hâlâ üzerinde seyrine devam etmesi ve iş gücü piyasasındaki zayıflama ile ilgili görüş ayrılıkları yaşandığını gözlemliyor.

Bazı yetkililer, enflasyonun yüksek olmasının faiz indirimi kararını riskli kıldığını savunurken, diğerleri yavaşlayan iş gücü piyasası nedeniyle “temkinli faiz indirimleri” yapılmasını istiyorlar.

Trump tarafından Fed yönetim kurulu üyeliğine atanan Stephen Miran ise faizin çok yüksek olduğunu belirterek daha hızlı faiz indirimlerini savunuyor.

Fed'in Temkinli Duruşuna Devam Etmesi Bekleniyor

Analistler, önemli ekonomik göstergelerin yayımlanmasındaki aksaklığın Fed'in ekonomik görünümü değerlendirmesini zorlaştırdığını dile getiriyor.

Sınırlı veri akışının, Fed’in 28-29 Ekim tarihlerindəki toplantısında karar sürecini belirsizleştirdiğini belirten analistler, Fed'in “veri karanlığında” muhtemelen temkinli duruşunu sürdüreceğini kaydediyor.

Piyasalarda politika faizinin 25 baz puan indirilerek yüzde 3,75-4,00 aralığına çekilmesi beklenirken, kapanmanın uzaması durumunda aralık ayındaki toplantı öncesi veri akışının daha kritik hale geleceği vurgulanıyor.

Enflasyon Verisi Faiz İndirimine Yeşil Işık Yaktı

Oxford Economics ABD Başekonomist Yardımcısı Michael Pearce, eylül ayında tüketici fiyatlarının beklenenden daha az artmasının gelecekteki faiz indirimleri için yeşil ışık yaktığını ifade etti.

Ancak enflasyonun gelecek yıl yüzde 2 yerine yüzde 3 civarında seyredeceği öngörüsünde bulunan Pearce, piyasanın 2026 için belirtilen faiz indirim beklentilerinin “çok agresif” olduğunu belirtti.

Pearce, “Fed'in gevşeme hızını yavaşlatmak amacıyla gelecek yıl boyunca üç faiz indirimi yapacağı tahmininde bulunuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Tarifelerin mal fiyatlarını etkilemeye devam ettiğini ve gümrük vergilerinin manşet enflasyona 0,4 puanlık bir katkı sağladığını belirten Pearce, “Fed'in iş gücü piyasası koşullarında iyileşme olduğuna dair veri bulunmadığı için, gelecek hafta faiz indirimi yapılması kaçınılmaz görünüyor.” değerlendirmesinde bulundu.

İş Gücü Piyasasına İlişkin Riskler Aşağı Yönlü

American Enterprise Institute (AEI) kıdemli uzmanı Steven Kamin, verilerin beklentilerin altında kalmasına rağmen enflasyonun Fed'in yüzde 2'lik hedefinin üzerinde olduğunu vurguladı.

Dört yılı aşkın süredir bu hedefin tutturulamadığını belirten Kamin, tarife kaynaklı fiyat artışlarının olup olmayacağının belirsiz kaldığını aktardı.

Kamin, iş gücü talebinin zayıf göründüğünü, işsizlik oranının artmamasının sebebinin de iş gücü arzının aynı ölçüde zayıflaması olduğunu ifade etti.

Fed'in gelecek hafta yeniden faiz indirmesinin beklendiğini belirten Kamin, “Bu, 'zarar vermeme' adımı olacak çünkü enflasyon kontrol altında görünmüyor ve iş gücü piyasasındaki riskler aşağı yönlü. Hükümetin yakın zamanda açılması ve verilerin yeniden yayımlanmaya başlaması halinde Fed aralık ayında stratejisini tekrar gözden geçirebilir.” açıklamasında bulundu.

Fed’in Odağı Zayıflayan İş Gücü Piyasasına Kaydı

Fitch Ratings ABD Ekonomik Araştırmalar Başkanı Olu Sonola, son enflasyon verisinin Fed için bir rahatlama kaynağı olduğunu belirtirken, bu durumun muhtemelen gelecek hafta faiz indirimini engellemeyeceğini ifade etti.

Sonola, “Garip görünse de Fed, enflasyonun birkaç ay boyunca yüzde 3 civarında kalmasından memnun olacak. Gümrük vergilerinin fiyatlara yansıması genel olarak sınırlı kalırken, odağın zayıflayan iş gücü piyasasına kaydığı gözlemleniyor.” dedi.

Gelecek hafta faiz indiriminin muhtemelen “sigorta” amaçlı yapılabileceğini ifade eden Sonola, hükümetin yeniden açılması ve Fed'in istihdam verileri hakkında daha açık bir tabloya sahip olabilmesi için aralık ayına kadar beklendiğini belirtti.

Sonola, Fed'in ADP'nin özel sektör istihdam verilerine ve eyaletlerdeki işsizlik maaşı başvuruları gibi alternatif verilere daha çok önem vereceği uyarısında bulundu ve ADP verilerinin eylül ayında iş kayıplarını gösterdiğini, eyalet verilerinin ise görece daha istikrarlı seyrettiğini aktardı.