ABD Tarihinde En Uzun Süren Hükümet Kapanması Devam Ediyor

ABD, tarihi boyunca en uzun hükümet kapanmasıyla karşı karşıya kalırken, Cumhuriyetçi ve Demokrat partilerin bütçe konusunda uzlaşamaması ve federal hükümetin tekrar ne zaman faaliyete geçeceğine dair belirsizlik, ekonomideki olumsuz etkileri artırmaya devam ediyor.

Kongre, yeni mali yıl başlamadan önce federal hükümeti finanse edecek geçici bütçe tasarısını onaylayamadığı için hükümet 1 Ekim'den bu yana kapalı durumda bulunuyor.

Harcama yetkisini kaybeden federal kurumlar, faaliyetlerine devam edemiyor. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında süren bütçe tartışmaları, kapanmanın uzamasına yol açıyor.

Senato'da dün yapılan 14. oylamada, geçici bütçe tasarısının kabulü için gereken 60 oy sayısına ulaşılamadı. Hükümetin kapalı kalma süresi, bugün itibarıyla ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk başkanlık döneminde yaşanan rekor kapanmayı aşmış durumda.

36 Gündür Kapalı Olan Federal Hükümet

Washington'daki bütçe anlaşmazlığı nedeniyle hükümetin 36 gün boyunca kapalı kalması, tartışmaların odağında yer alıyor. Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını talep ederken, Cumhuriyetçiler mevcut harcama seviyelerini değiştirmeyen “temiz” bir geçici bütçe tasarısında ısrar ediyor.

Başkan Trump, hükümetin kapanmasında Demokratları suçlayarak, Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarısının Kongre'den geçmesi halinde Demokratlarla müzakerelere açık olduğunu ifade ediyor.

Hafta sonu bir röportajda, hükümetin kapanmasını sona erdirmeye yönelik planının “oylamaya devam etmek” olduğunu belirten Trump, Demokratların sonunda oy kullanmak zorunda kalacaklarını söyledi. Ayrıca, “Yollarını kaybetmiş Demokratlar tarafından şantaja maruz kalarak bunu yapmayacağım.” şeklinde ekledi.

Trump, Cumhuriyetçilerin Demokratların oyuna ihtiyaç duymadan hükümeti finanse edebilmesi için yasama sürecinde 60 oy gerektiren “filibuster” kuralının kaldırılmasını da talep ediyor.

Cumhuriyetçiler, Senato'daki 100 sandalyeden 53'üne sahip olsalar da bütçe gibi yasa tasarılarını geçirebilmek için Demokratların oylarına ihtiyaç duyuyor.

Kapanma Federal Hizmetleri Aksatıyor

Hükümetin kapanmasıyla birçok federal çalışan ücretsiz izne çıkarılırken, ordu, istihbarat birimleri, kamu hastaneleri, havaalanları ve hapishaneler gibi kritik hizmetlerdeki personel görevlerine devam ediyor.

“Temel personel” kategorisinde yer alan çalışanlar, kapanma süresince maaşlarını alamıyor. Federal hizmetlerdeki aksaklıklar, ulusal parklardan gıda yardımlarına kadar birçok alanda hissediliyor.

ABD Tarım Bakanlığı, Ek Beslenme Yardım Programı (SNAP) olarak adlandırılan ve yaklaşık 42 milyon kişinin faydalandığı gıda yardımlarının devam etmesini sağlayan mahkeme kararı sonrası kasım ayı için gıda yardımlarının kısmen finanse edileceğini duyurdu.

Ancak Başkan Trump, Truth Social hesabından yaptığı bir paylaşımda, gıda yardımlarının Demokratların hükümetin açılmasına yönelik oy kullanmaları halinde yeniden başlatılacağını belirtti.

Hava trafiğinde kontrolörler, ücretsiz olarak görev yapmaya devam etse de destek hizmetlerindeki eksiklikler uçuş gecikmelerine neden oluyor. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, 13 binden fazla hava trafik kontrolörünün maaş almadan çalışmaya devam ettiğini ifade etti.

Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, hükümetin bir hafta daha kapalı kalması durumunda “kitlesel bir kaos” yaşanabileceği ve yeterli hava trafik kontrolörünün olmaması nedeniyle hava sahasından bazı bölümlerin kapatılması gerektiği yönünde uyarıda bulundu.

Ekonomik Maliyeti Artmaya Devam Ediyor

Uzmanlar, kapanmanın uzamasıyla birlikte ABD ekonomisine olan etkilerinin derinleşeceği konusunda endişelerini dile getiriyor.

ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), 2018-2019 döneminde yaşanan 35 günlük kapanmanın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'yı (GSYH) toplam 11 milyar dolar azalttığını ve bunun 3 milyar dolarının kalıcı kayıp olduğunu tahmin ediyor.

Uzun süreli kapanmaların, işletmelerin federal izin ve sertifikalara erişememesi veya federal kredilerden yararlanamaması nedeniyle özel sektör yatırımlarını ve istihdam kararlarını olumsuz etkilediği vurgulanıyor.

Ayrıca kapanma, ekonomik veri takvimlerini de aksatıyor ve istihdam ile enflasyon gibi kritik verilerin açıklanamaması piyasalardaki belirsizliği artırıyor.

CBO, federal hükümetin kapanmasının ekonomiye maliyetinin süresine bağlı olarak 14 milyar doları bulabileceğini belirtmişti.

Analizde, 2026 sonuna kadar federal çalışanların izinli oldukları sürenin, 4 haftalık bir senaryoda 7 milyar dolar, 6 haftalık senaryoda 11 milyar dolar ve 8 haftalık senaryoda 14 milyar dolarlık ekonomik kayba yol açacağı tahmin ediliyor.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'nın (GSYH), bu yılın dördüncü çeyreğinde kapanma nedeniyle daha düşük olacağı öngörülüyor ve kapanmanın süresine bağlı olarak ekonomik büyümenin bu çeyrekte 1-2 puan azalacağı ifade ediliyor.

Tarihe En Uzun Süren Kapanma Olarak Geçti

Sorumlu Federal Bütçe Komitesi ve Kongre Araştırma Servisi verilerine göre, 1981'den bu yana 3 gün veya daha kısa süreli 10 kapanma yaşanmışken, federal hükümetin operasyonlarını ciddi şekilde etkileyen uzun süreli 4 kapanma gerçekleşti.

Bunlardan ilki 1995-1996 yıllarında eski Başkan Bill Clinton döneminde yaşandı. 14 Kasım 1995'te başlayıp 18 Kasım 1995'te sona eren kapanma 5 gün sürdü. 16 Aralık 1995'te başlayıp 5 Ocak 1996'da sona eren kapanma ise 21 gün sürdü.

Barack Obama döneminde, 1 Ekim 2013'te başlayıp 16 Ekim 2013'te sona eren 16 günlük bir kapanma gerçekleşti. ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk döneminde ise 22 Aralık 2018 ile 24 Ocak 2019 tarihleri arasında 35 gün süren bir kapanma yaşandı.

O dönemde, Trump'ın Meksika sınırı için finansman içermeyen geçici bütçe tasarısını imzalamama kararı sonrasında federal hükümetin kısmen kapanması gerçekleştirilmişti.

Halihazırda ABD'de yaşanan kapanmanın süresi, önceki kapanmaları aşarak tarihe en uzun süreli kapanma olarak geçmiştir.

Kapanmanın Ne Zaman Sona Ereceği Hala Belirsiz

Federal hükümete finansman sağlayacak bir bütçenin Kongre'den geçeceği tarih ve kapanmanın sona ereceği hala belirsiz. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasındaki uzlaşmazlık, temel hizmetlerin sürdürülebilirliği açısından endişelere neden oluyor.