Londra'daki Rekabet Temyiz Mahkemesi (CAT), milyonlarca iPhone ve iPad kullanıcısının adına açılan toplu davada Apple aleyhine hüküm verdi. Mahkeme, şirketin Ekim 2015 ile 2020 sonu arasında uygulama dağıtım pazarındaki rekabeti kısıtladığını ve geliştiricilerden “aşırı ve haksız” komisyonlar aldığı tespitinde bulundu.
Apple, karara itiraz edeceğini bildirerek, mahkemenin “canlı ve rekabetçi uygulama ekonomisini hatalı bir şekilde değerlendirdiğini” öne sürdü. Davayı açan taraflar, Apple’ın ödemesi gereken tazminatı yaklaşık 1,5 milyar sterlin (yaklaşık 2 milyar dolar) olarak hesaplıyor. Tazminat miktarının nasıl belirleneceği ve Apple’ın temyiz başvurusunun onaylanıp onaylanmayacağı, gelecek ay düzenlenecek duruşmada netleşecek.
“Aşırı ve Haksız Komisyonlar”
Davayı açan akademisyen Rachael Kent, Apple’ın uygulama dağıtımındaki tekel konumunu kullanarak “fahiş kârlar” elde ettiğini iddia etti. Ocak ayında başlayan duruşmada Kent’in avukatları, Apple’ın “yüzde 100 tekel konumunu” kullanarak geliştiricilere yüksek komisyonlar dayattığını savundu.
Mahkeme kararında, geliştiricilerin yüzde 17,5’lik makul bir komisyon yerine genellikle yüzde 30 oranında kesinti ile karşılaştığı ifade edildi. Bu komisyon farkının büyük bir bölümünün de tüketicilere yansıtıldığı dile getirildi.
Apple sözcüsü, yaptığı açıklamada, “Bu karar, App Store'un geliştiricilere sunduğu fırsatları ve tüketicilere güvenli bir alışveriş ortamı sağlama amacını göz ardı ediyor” dedi.
Toplu Davalarda Önemli Bir Dönüm Noktası
Bu dava, İngiltere’nin toplu dava sistemine göre mahkemeye taşınan ilk büyük teknoloji davası olma özelliğini taşıyor. Sistem, 10. yılını doldururken, bugüne kadar tüketiciler lehine sınırlı sayıda zafer elde edilmiştir.
Öte yandan, Google’ın uygulama mağazası Play Store üzerinden aldığı komisyonlar nedeniyle açılan benzer bir dava da gündemde. Bu dava, Ekim 2026'da başlaması planlanıyor ve Epic Games’in ABD’de Apple’a karşı sürdürdüğü dava ile paralel bir seyir izleyecek.
Amazon ve Microsoft gibi diğer teknoloji devleri de İngiltere'de benzer büyüklükte yasal mücadelelerle karşı karşıya. Kent, kararın ardından yaptığı değerlendirmede, “Bu hüküm, İngiltere’nin toplu dava sisteminin işlediğini gösteriyor ve açık bir mesaj veriyor: Ne kadar güçlü veya zengin olursa olsun, hiçbir şirket hukukun üstünde değildir” şeklinde ifade etti.
