Adıyaman, Türkiye'nin önde gelen badem üretim merkezlerinden biridir. Tütün üretiminde getirilen kısıtlamalar sonrasında, Adıyamanlı çiftçilere alternatif olarak badem ekimi önerilmiş ve bu yönde binlerce dönüm arazide faaliyetlere başlanmıştır.
Tarım Bakanlığı'nın sağladığı destekler ve teşviklerle badem, Adıyaman ekonomisi açısından kritik bir ürün haline gelmiştir.
Ancak son zamanlarda yaşanan ekonomik değişiklikler, ABD menşeli bademe uygulanan sıfır gümrük vergisi, TARSİM'in zirai don konusunda yaptığı değerlendirmeler ve kamu alım politikalarındaki belirsizlikler badem üreticilerini ağaçları sökme aşamasına getirmiştir.
İlk olarak 20 ila 30 bin dönüm bademlik alanın söküldüğü ifade edilirken, bu sayının 108 bin dönüme ulaşabileceği belirtilmektedir.
'EN BÜYÜK ENGEL İTHAL BADEM'
Badem yetiştiricisi Emre Vural, 2015 yılında dikilen bir badem ağacını göstererek, “Bu badem ağacı, uzun bir emek sürecinden sonra bu seviyeye ulaşmıştır. İlk beş yılı tamamen emek istiyor. Çiftçi, 5 yıl sonra diktiği ağaçtan ürün almaya başlayabiliyor. Türkiye'de badem, Adıyaman’ın simgesi haline gelmiştir.
Badem eşittir Adıyaman ve Adıyaman eşittir badem. Fakat bu yıl binlerce dönüm, yüz binlerce ağacımız söküldü. Önümüzdeki yıl bu ağaçlar muhtemelen fırınlarda odun olarak kullanılacak.” diye konuştu.
'ŞU AN PARA ETMİYOR'
Çiftçilerin en büyük sorunu ithal bademdir. İthal bademin gümrük vergisinin neredeyse sıfıra indirilmesi, bu durumun en büyük nedenlerinden biridir. Girdi maliyetlerinin oldukça yüksek olduğu bu dönemde çiftçiler, üretim yapmaktan vazgeçti ve badem yok pahasına satılmaktadır. Çiftçiler bu ağaçları dikerken devletten yüzde 50 hibeler ve destekler aldılar.
Ancak şu anda bu ürün para etmiyor. İthal badem, bu ürünün önündeki en büyük engel ve devletin çiftçilik politikaları değişiklik göstermelidir. Çiftçilerimizin ve halkımızın sorunlarını dile getiremediği bir durumdayız.
Buradan yetkililere sesleniyoruz; sadece son bir ay içinde Adıyaman genelinde yaklaşık 10 bin dönüm ağaç söküldü. Bu rakam, oldukça kayda değer bir ürüne yönelik katliam niteliğindedir. Tüm yetkililere çağrımızdır: Lütfen derhal müdahale edin. Çiftçilerin desteklenmesi gerekiyor, hiç kimsenin ürünü ve ağacı heba olmasın. Ağaçlar, lütfen yerinde kalsın.”
