Aydın'ın Karacasu ilçesinde zeytin sezonu, üreticiler açısından hüsranla başladı. Zeytin fiyatlarının düşmesi ve artan işçilik ile üretim maliyetleri nedeniyle çiftçiler kazanç elde edemediğini ifade ediyor.
Bir vatandaş, topladığı zeytinleri göstererek, “Bu zeytinler yağlık, 15 lira” dedi. Yağ yapmak için bu zeytinlerden faydalanacağını belirtirken, şunları kaydetti:
“Günde 50 kilo zeytin topluyorum, 15 liradan toplamı ne eder? Zarar tamamen. Hiç olmazsa 3-5 kilo zeytinyağı çıkarıp, 2-3 ay idare ederim. Ben boyacı ustasıyım, inşaat ustasıyım. Orada 5 bin lira yevmiye alıyorum ama burada bin liraya iş yapıyoruz. Ne yapalım, ağaç kalmasın, günah. Bunun bir vebali var.”
Zeytin toplayan yaşlı bir kadın ise, “Yağından ve zeytininden yararlanıyoruz ama yazık; traktör parası, işçilik parası derken elimizde bir şey kalmıyor. İki kişi 1,5 gün çalıştık, 3 bin lira bizim yevmiyemiz. Daha iki kasa zeytin yapmadık” dedi.
'ÇİFTÇİ HARAP'
Karacasu’da zeytin toplayan Muzaffer Yıldırım Kahraman, zeytin fiyatlarındaki düşüşe işaret ederek, “Zeytin fiyatları şu anda çok düşük. Önce iyiydi ama şu anda 60 liradan 50, 45, 30, 20’ye kadar indi. Yağlık zeytin zaten 15 lira. Çiftçinin durumu harap, her şey ortada. İşçi yevmiyesi pahalı, zeytin ucuz. Nar, zeytin, hayvancılık derken hepsi çok sıkıntılı. Her şey içler acısı” şeklinde konuştu.
'İŞÇİ YEVMİYESİ 1700, YAĞLIK ZEYTİNİN KİLOSU 15 TL'
Artan işçilik maliyetlerinin üreticiyi zor durumda bıraktığını söyleyen Kahraman, “Maliyetler çok ağır. İşçi tutuyorsunuz, verdiğiniz para kazancınızı geçiyor. Siz 3 lira kazanıyorsunuz, işçi 5 lira alıyor. İşçi yevmiyesi bin 600-700 lira. Sıkıntı burada. Yağ çok kaliteli olursa 250 lira diyorlar ama sonra fiyat düşüyor. Zeytin fiyatı çok kötü durumda” dedi.
'YARI YARIYA DÜŞTÜ'
Karacasu'nun Esençay Köyü’nde zeytin işletmecisi olan Bahri Şenler, fiyatlardaki düşüşün çiftçiyi büyük zarar uğrattığını belirtti:
“Ürünlerimizin fiyatları bu yıl aşırı derecede düştü. Önce zeytin için baş fiyat 100 liraydı, şimdi 55 liraya kadar indi. Yarı yarıya düşüş var. Çiftçi çok mağdur durumda. Zeytin fiyatını tüccarlar mı düşürüyor, kim düşürüyor bilmiyoruz ama zeytin fiyatı tamamen ayaklar altına alındı.”
Şenler, bölgedeki en kaliteli zeytin türlerinden biri olan manzalina zeytinin bile düşük fiyatlarla satıldığını anlatarak, “Manzalina en kaliteli zeytindir. Küçük çekirdekli, aroması yüksek, lezzetli. Yağlık zeytin 15 lira. Elek sıralamasına göre 15, 25, 30, 40, 50, 60, 70 liraya kadar çıkıyor ama üst numaralı zeytinden zaten fazla yok. Kuraklık nedeniyle zeytin tanesi küçük kaldı. En küçük zeytin 15 lira, ortalaması ise 35-40 liraya geliyor.” dedi.
'MARKETLERDE 500 TL, ÜRETİCİ 100 TL'YE SATIYOR'
Bahri Şenler, üretici ile market arasındaki fiyat farkına dikkat çekerek, “Biz işletmeciyiz, kendi zeytinimizi işliyoruz. Bu zeytini üreticiden 60 liraya alıyoruz, maliyetlerle birlikte bize 85 liraya mal oluyor, 100 liraya satıyoruz. Ancak markette bu ürün 300 ila 500 liraya kadar çıkıyor. Biz 120’ye satsak, market 300’e satsa, herkes para kazansa daha iyi olmaz mı? Şeytan bunun neresinde?” şeklinde konuştu.
Şenler, üreticinin elindeki stokların da büyük bir kriz yarattığını belirterek, “Vatandaşın elinde 8-10 ton yağ var. Bu çok büyük bir sıkıntı. Zamanında nar üretiminde de aynı sorun yaşandı. Yanlış dikim yapılıyor. Ovaya zeytin dikiliyor, halbuki incirlik araziye incir, üzüm dikilecek yere üzüm dikilmeli. Bu konuda da bir planlama yapılması şart.” dedi.
