Ekonomi Paketinin Getirdiği Yeni Yükler

NİSANUR YILDIRIM / NEFES

Yeni ekonomi paketi, vatandaşların sırtına ek vergi yükleri bindirirken, yapılan etki analizi ortaya koydu ki, mesken kira gelirlerindeki muafiyetlerin kaldırılmasıyla bütçeye toplamda 22 milyar TL gelir sağlanması hedefleniyor. Bu düzenlemeden yaklaşık 1.5 milyon kişinin etkilenmesi beklenmekte.

Kiraya verilen konutlar için alınan kredilere tanınan faiz gideri yazma imkanının kaldırılmasının öngörüldüğü analizde, 2026 yılı için gelir etkisi 1.6 milyar TL olarak tahmin ediliyor. Ayrıca, araç satışlarından alınacak nispi noter harcıyla 2026 yılında 13.1 milyar TL gelir elde edilmesi bekleniyor.

AKP, vergi düzenlemeleri içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamesinde değişiklik yapan 36 maddelik kanun teklifini TBMM Başkanlığına sunmuş durumda. Yeni ekonomi paketi, vatandaş üzerindeki vergi yükünü artırırken, devletin yeni vergi ve harçlarla büyük kazançlar elde edeceğini gözler önüne seriyor.

Araç Satışından Elde Edilecek Gelir

Düzenleme ile araç satış ve devirleri üzerinden binde 2 oranında, en az 1.000 TL olarak nispi noter harcı alınması planlanıyor. 2024 yılında 9.2 milyon ikinci el ve 1.3 milyon sıfır araç satışının gerçekleşeceği belirtilen etki analizinde, araç satışından 2026 yılı için yaklaşık 13.1 milyar TL gelir elde edilmesi öngörülüyor. Harca tabi olmayan birçok ruhsat ve yetki belgesinden yıllık harç alınması durumunda, Hazine’ye yaklaşık 4.5 milyar TL'nin girmesi bekleniyor.

Kamu Giderleri Üzerindeki Etkileri

Teklif ile birlikte, doğum hariç tüm borçlanma prim oranlarının %32'den %45'e çıkarılması öngörülmekte. Analizde, yıllık 2.2 milyar TL, ihya oranlarının %45’e yükseltilmesiyle birlikte yıllık 2.98 milyar TL ek gelir sağlanacağının öngörüldüğü yer almakta.

İmalat dışı sektörlerde yer alan işverenlere sunulan 4 puanlık prim teşvikinin 2 puana indirilmesine bağlı olarak, devletin kamu giderlerinde yıllık 97.6 milyar TL'lik bir azalma bekleniyor. Bu yük ise işverenlerin sorumluluğuna kalacak. Prime esas kazanç üst sınırının asgari ücretin 9 katı olarak belirlenmesi durumunda devlete 63.7 milyar TL gelir sağlanacağı ifade ediliyor.

Belediye Paylarında Kesinti

Düzenleme ile genel aydınlatma kapsamında, belediyelerin genel bütçe gelirlerinden aldıkları paylarda kesinti oranları artırılacak. Bütçede yıllık toplam 36.2 milyar TL genel aydınlatma harcaması öngörülmekte.

Bu tutarın 29.6 milyar TL'si merkezi yönetim bütçesinden, 6.6 milyar TL'si ise belediyelerin ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesintilerle karşılanacak. Teklifin, kesinti oranlarının %30 ve %15 olarak uygulanması durumunda 3 milyar TL'lik bir mali etki yaratacağı hesaplandı.