Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, insanlığın küresel ısınmayı 1,5 santigrat dereceyle sınırlama hedefini artık kaçırdığını kabul ederek, “Başarısızlığımızı kabul etmeliyiz” açıklamasında bulundu.
Guterres, gelecek ay Brezilya'nın Belem kentinde gerçekleştirilecek COP30 İklim Zirvesi öncesi, The Guardian ve Amazon merkezli Sumaúma haber kuruluşuna verdiği özel röportajda, mevcut durumun “geri dönülmez sonuçlar” doğurabileceği konusunda uyardı.
'Sonuçlar Yıkıcı Olacak'
Guterres, insanlığın Paris Anlaşması’nda belirlenen küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlama hedefine “önümüzdeki birkaç yıl içinde kaçınılmaz olarak aşacağını” belirtti.
BM Sekreteri, “Gerçeği kabul edelim. Başarısız olduk. 1.5 derecenin üzerine çıkmamız artık kaçınılmaz. Bu artış, Amazon'da, Batı Antarktika'da ya da mercan resiflerinde iklim açısından 'geri dönülmez noktalar' yaratacak” dedi.
Cop30'daki önceliğin “istikameti değiştirmek” olacağını vurgulayan Guterres, “Bu aşımı mümkün olduğunca kısa tutmalıyız. Aksi halde Amazon ormanlarının savana dönüşmesi gibi felaket senaryoları gerçeğe dönüşebilir” ifadelerini kullandı.
Kayıtlara Geçen En Sıcak Dönem
Son on yıl, insanlık tarihinin en sıcak on yılı olarak kayıtlara geçti. Fosil yakıtların yakılmaya devam etmesiyle küresel sıcaklık artışı hızlandı. Guterres, hükümetlerin verdikleri sözlerin kağıt üzerinde kaldığını vurguladı.
Dünya genelinde 197 ülkeden yalnızca 62'sinin Paris Anlaşması kapsamında Ulusal Katkı Beyanları'nı sunduğu biliniyor. ABD, Trump döneminde süreçten tamamen koparken, Avrupa Birliği vaatlerini yerine getirmekte başarısız oldu.
Guterres, mevcut planların küresel ısınmayı sınırlamaya yetmediğini belirterek, “Şu ana kadar gelen katkı beyanları yalnızca yüzde 10'luk bir emisyon azaltımına işaret ediyor. Oysa 1.5 derece hedefini tutturabilmemiz için yüzde 60'lık bir düşüş gerekiyor” diye ekledi.
'Lobiler Değil, Halk Konuşsun'
Enerji şirketlerinin oluşturduğu lobilerin Cop zirvelerindeki etkisine sert bir şekilde eleştiri getiren Guterres, “Hepimiz lobilerin ne istediğini biliyoruz: Kârlarını artırmak. Bedeliniyse insanlık ödüyor” şeklinde konuştu.
BM Genel Sekreteri, hükümetlerin zirvelerdeki temsil dengesini yeniden düzenlemesi gerektiğini ifade etti. Buna göre, yerli topluluklar ve sivil toplum kuruluşları şirket temsilcilerinden daha fazla söz hakkına sahip olmalı.
Amazon Gündeme Gelecek
Guterres, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ile henüz görüşmediğini belirtmesine rağmen, Cop30'da Amazon Nehri'nin ağzında yeni petrol arama faaliyetlerini gündeme getireceğini açıkladı.
Brezilya hükümeti, Cop30'da “Tropical Forests Forever Facility” adlı bir girişim başlatacak. Amaç, 125 milyar dolar fon toplayarak ormanları korumak. Bu fonun yüzde 20'si doğrudan yerli topluluklara aktarılacak.
İlk Kez Yerli Bir Gazeteciye Özel Röportaj Verdi
Guterres, Cop30 öncesinde ilk kez bir yerli gazeteciye özel röportaj verdi. Xipai halkından gazeteci Waja Xipai ile yapılan görüşmede, yerli halkların bilgi ve yaşam felsefesinin iklim mücadelesine rehberlik etmesi gerektiğini vurgulayan Guterres şöyle konuştu:
“Siyasi liderler genellikle kısa vadeli ekonomik sorunlara odaklanıyor ve doğayla uyumun önemini unutuyor. Bu nedenle onlara sürekli bir 'doğa eğitimi' vermek gerekiyor ve bunu en iyi yapacak olanlar yerli halklardır.”
