Kredi ve Mevduat Faizlerinde Düşüş

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), geçtiğimiz hafta politika faizini 150 baz puan indirerek yüzde 38 seviyesine çekti. Bu gelişme, bankalarda kredi ve mevduat faizlerinde dalgalanmalara yol açtı.

5 Aralık haftasında ortalama ihtiyaç kredisi faizleri, yüzde 64,57 ile son üç ayın zirvesine ulaşırken, ardından geçen hafta bu oran yüzde 57,89'a gerileyerek 27 ayın en düşük seviyesini gördü. Bir haftalık süreçte ihtiyaç kredisi faizlerinde yaklaşık 700 baz puanlık bir düşüş gözlemlenirken, bu kalemde 1 Eylül 2023 tarihinden bu yana ilk kez yüzde 58'in altına inildi.

Aynı dönemde, ortalama ticari kredi faizleri de yüzde 54,57 ile son iki ayın zirvesini görürken, geçen hafta yaklaşık 400 baz puan düşüşle yüzde 50,55 seviyesine çekildi. Bu durum, 25 ayın en düşük seviyesini temsil ediyor.

Tüzel kişi kredili mevduat hesabı (KMH) ve kurumsal kredi kartları hariç ortalama ticari kredi faizleri, geçen hafta yaklaşık 200 baz puanlık azalışla yüzde 45,60'a geriledi ve 27 ayın en düşük seviyesine ulaştı.

TCMB'nin 1 hafta vadeli repo faizinin yıllık bileşiği ise yüzde 46 seviyelerine gerileyerek, ihtiyaç kredisi ve ticari kredi faizleri ile arasındaki farkın da azalmasına yol açtı.

Türk Lirası cinsi ticari kredi faizleri, daha kısa vadeli yapıları dolayısıyla TCMB'nin politika faizine yakın bir seyir izleyebiliyor.

Gelecekteki enflasyon beklentileri, risk primleri, banka kâr marjları ve düzenlemeler, kredi faizleri ile TCMB faizi arasındaki farkı etkileyen unsurlar arasında yer alıyor.

Bankalarda ortalama faiz oranları, konut kredilerinde yüzde 37,63, taşıt kredilerinde ise yüzde 33,62 olarak belirlendi.

Mevduat Faizlerinde de Düşüş

Mevduat faizlerinde de geçen hafta bir düşüş yaşandı.

Gösterge oran olan 1-3 ay arası vadeli ortalama mevduat faizleri, geçtiğimiz hafta yüzde 46,92 seviyesine gerileyerek son 24 ayın en düşük seviyesini gördü.

Mevduat faizleri, kredilerin daha kısa vadeli olmaları nedeniyle TCMB politika faizine daha yakın seyretme eğilimindedir.

Kısıtlamalara Rağmen Kredi Büyümesi Enflasyonu Aştı

Mikro ihtiyati önlemler çerçevesinde, kredilerde aylık büyüme sınırlamaları uygulanmaktadır. KOBİ kredileri için aylık yüzde 2,5, diğer TL ticari krediler için yüzde 1,5, yabancı para ticari krediler için yüzde 0,5 büyüme kısıtları mevcuttur. Bireysel kredilerde, ihtiyaç ve taşıt kredilerine ise yüzde 2 aylık büyüme sınırlaması bulunmaktadır. Bankalar, bu oranların üzerinde kredi artırırlarsa ek yükümlülüklerle karşılaşabilirler.

Kredi kısıtlamalarına rağmen, 12 Aralık itibarıyla yıllık kredi büyümesi yüzde 43,6 olarak kaydedildi. Kur etkisinden arındırıldığında ise bu oran yüzde 34,6 olarak belirlendi.

Yıllık kredi büyümesi bireysel alanda yüzde 47,1, ticari alanda ise yüzde 42,5 olarak gerçekleşti. TL bazında ticari kredilerdeki büyüme yüzde 39,3 olurken, döviz cinsinden ticari kredilerde dolar bazında yıllık büyüme yüzde 19,1 olarak hesaplandı. Kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesinin ise yüzde 30,6'da kaldığı görüldü.