Maliye Duyurdu: 578 Milyar Lira Yapay Zeka Tarafından Süzüldü

Vergi Denetim Kurulu (VDK), sahte faturalarla mücadele etmek amacıyla hayata geçirdiği yapay zeka destekli Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi sayesinde, iki yıl içerisinde 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının yer aldığı yaklaşık 578 milyar lira değerindeki işlem risk analizine tabi tutuldu. Bu mükelleflere, kayıt ve beyannamelerini düzeltmeleri için bir fırsat sunulmakta.

Cari verilerle çalışan KURGAN, ekonomideki tüm alım-satım işlemlerini tarayıp, riskli olanları belirlemekte. İşlemlerin gerçekliğini kontrol eden sistem, sahte belgelerle ilgili potansiyel riskleri hızlı bir şekilde tespit ediyor.

RİSKLİ İŞLEMLER TAHİL EDİLDİ

Sistemin geçmiş verilerle çalıştırılması sonucu, 2023 yılına ait 8 bin 753 satıcı ve 35 bin 901 alıcının yer aldığı yaklaşık 190 milyar lira tutarındaki işlemler riskli bulundu. 2024 yılına dair ise 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcının dahil olduğu yaklaşık 389 milyar liralık işlemler de riskli kategorisine alındı.

Mükerrer işlem gerçekleştiren satıcı ve alıcılar sistemden çıkarıldığında, iki yıl içerisinde yaklaşık 578 milyar lira değerindeki işlem riski analizine takılan 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcı belirlendi. Uygulama, tüm işlemler yerine sadece yüksek risk taşıyanları tespit etmeyi amaçlamakta.

Sistemin riskli gördüğü işlemler hakkında alıcı mükelleflere bilgilendirme yazıları gönderilmeye başlandı. Bu kapsamda, 70 binden fazla yazı, riskli işlemlerle ilgili alıcılara ulaştırıldı. Yazılarla, olası denetim öncesi mükelleflerin risk durumları hakkında bilgi sağlanması hedefleniyor.

İki yıl boyunca işlem yapan 17 bin 373 satıcının gözden geçirilmesine de başlandı. Alıcılardan alınacak yanıtlar, satıcılar üzerinde yürütülecek incelemelerde delil niteliği taşıyacak. Gelen yanıtlar doğrultusunda, incelemelerin sonlandırılması da mümkün olabilir.

VDK, riskli işlemlere dahil olan alıcı mükellefleri bulunan mali müşavirlere de bilgilendirme yazısı gönderiyor. Ancak bu bilgilendirme, müşavirlerin sorumluluğunu artırmak değil, mükelleflere rehberlik amacı taşımaktadır.

KURGAN Sistemi sayesinde belirlenen tespitler yalnızca riskli işlemleri işaret ediyor; bu durum, satıcı veya alıcının “sahte belge düzenleyicisi ya da kullanıcısı” statüsü kazanmasını sağlamıyor. Bilgilendirilen mükellefin, sahte faturalar kullanmasının önüne geçilirken, uyarıyı alan mükelleflerin kayıtlarını düzeltme imkanı sağlanıyor.

ŞİMŞEK'TEN AÇIKLAMA

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelede teknolojik yatırımlar yapmaya ve en yeni sistemleri uygulamaya devam ettiklerini ifade ederek, “Bu sistemlerin amacı mükellefleri cezalandırmak değil, aksine bilgilendirmek ve gönüllü uyumu teşvik etmektir. Dürüst mükelleflerin haklarını koruma yönündeki taahhüdümüz devam ediyor; gerçek alım-satım işlemlerine katılanlar için endişe edilecek bir durum mevcut değildir.” şeklinde konuştu.