Piyasalarda gözler istihdam verisinde

Geçtiğimiz hafta, küresel piyasalarda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirim beklentilerinin azalması ve ABD'li teknoloji şirketlerinde görülen satıcılı seyir, karışık bir piyasa atmosferi yarattı. Önümüzdeki hafta, tüm dikkatler ABD'de açıklanacak tarım dışı istihdam verisine çevrildi.

Hafta içerisinde ABD Başkanı Donald Trump'ın, Kongre tarafından onaylanan federal hükümetin yeniden açılmasına yönelik geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla, ülke tarihinin en uzun süreli kapanması 43. gününde sona ermiş oldu.

Hükümet kapanmasının sona ermesi, piyasalarda olumlu bir havaya neden olurken, hükümetin kapalı kalması neticesinde ertelenmiş olan makroekonomik veri akışına odaklanıldı.

ABD'de enflasyon ve istihdam piyasasına yönelik risklerin devam ettiği bu süreçte, veri akışındaki eksiklikler, ABD'nin ekonomik görünümüne dair tahminleri zorlaştırıyor.

FED'DEN FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİSİ AZALDI

Bu belirsizlik ortamında, Fed’in “bekle-gör” yaklaşımına geçebileceğine yönelik tahminler güçlenirken, para piyasalarında bankanın aralık ayında 25 baz puanlık bir faiz indirimine gitme olasılığı yüzde 44'e geriledi.

Hükümetin kapalı kalması nedeniyle aksayan verilerin ne zaman açıklanacağı yatırımcılar tarafından merakla takip ediliyor. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), eylül ayına dair tarım dışı istihdam verisi dahil olmak üzere istihdam raporu verilerinin 20 Kasım'da açıklanacağını duyurdu.

Analistler, açıklanacak verilere dair bazı belirsizliklerin olduğunu belirterek, verilerin toplanmasındaki eksiklikler dolayısıyla raporların eksik veya güvenilir olmayabileceğinden endişe duyduklarını ifade etti.

Ayrıca, enflasyon verilerine ilişkin açıklamalarda bulunan ABD Çalışma Bakanı Lori Chavez-DeRemer, ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin tam olarak toplanamaması nedeniyle açıklanamayabileceğini belirtti.

ABD Merkez Bankası yetkililerinin açıklamaları dikkatle takip edilirken, Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerine karşı olduğunu yineledi. Faiz indirimi aleyhinde oy kullanan Schmid, yüksek enflasyon ve ek gevşemenin soğuyan iş gücü piyasasına fayda sağlamayacağı görüşünü değiştirmediğini kaydetti. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da aralık ayındaki toplantıda ek faiz indirimi kararının desteklenmesinin zor olacağını açıkladı.

YÜKSEK DEĞERLEME ENDİŞELERİ

Son haftalarda bazı Wall Street yöneticilerinin, piyasalarda düzeltme olabileceği uyarısı, teknoloji hisselerindeki değerleme endişelerini artırdı.

ABD'de hükümet kapanmasının sona ermesiyle artan risk iştahı, yüksek değerlemelerle ilgili endişeleri de beraberinde getirdi. Yarı iletken ve teknoloji hisseleri üzerinde satış baskısı oluşurken, haftanın son işlem gününde gelen alımlarla kayıpların bir kısmı telafi edildi.

Hafta içerisinde düşüşlere öncülük eden çip üreticisi Nvidia, haftanın son işlem gününde toparlanırken; İntel’in hisseleri yüzde 6,9, Tesla’nın hisseleri yüzde 5,9, Amazon’un hisseleri yüzde 4, Palantir Technologies’in hisseleri yüzde 2,2, Broadcom’un hisseleri yüzde 2, Meta’nın hisseleri yüzde 2 ve Alphabet’in hisseleri yüzde 1 kayıpla haftayı kapattı.

Perşembe günü dikkat çeken “korku endeksi” olarak bilinen VIX Endeksi, S&P 500 Endeksi'ndeki dalgalanmayı göstererek yüzde 14,2 artışla 20 seviyesine ulaştı.

NEW YORK BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ

Yaşanan bu gelişmelerle New York borsasında geçen hafta karışık bir seyir izlendi. Haftalık bazda S&P 500 yüzde 0,08 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,34 artarken, Nasdaq endeksi yüzde 0,45 değer kaybetti.

Geçtiğimiz hafta ABD tahvil piyasalarında satıcılı bir seyir yaşanırken, 10 yıllık tahvil faizi 7 baz puan artışla yüzde 4,15 seviyesinden kapandı. Altının ons fiyatı ise haftalık bazda yüzde 2,01 artışla 4 bin 85 dolardan işlem gördü.

Dolar endeksinde ise ABD'deki ekonomik belirsizliğin etkisiyle düşüş yaşanarak endeks yüzde 0,3 azalışla 99,3 seviyesinden kapandı. Brent petrolün varil fiyatı ise Rusya yaptırımları kaynaklı arz endişelerinin hafta içindeki kayıpları telafi etmesiyle haftayı yüzde 0,5 kazançla 63,9 dolarda tamamladı.

AVRUPA BORSALARI YÜKSELDİ

ABD'de federal hükümetin tekrar açılması sonrasında artan risk iştahının etkisiyle Avrupa borsalarında alış ağırlıklı bir seyir gözlemlendi. Önümüzdeki hafta Euro Bölgesi'nde açıklanacak tüketici enflasyonu yatırımcıların dikkatini çekti.

Geçen hafta açıklanan verilere göre Almanya'da ekim ayı TÜFE, aylık bazda yüzde 0,3 artarak beklentilere paralel gerçekleşti. Almanya'da yıllık tüketici enflasyonu ise yüzde 2,3 olarak açıklanarak, geçen aya göre sınırlı bir gerileme gösterdi.

Euro Bölgesi’nde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 artışla beklentileri karşılarken, yıllık bazda ise yüzde 1,4 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Siyasi gelişmelerde, Fransa Ulusal Meclisi, tartışmalı emeklilik reformunu askıya alma teklifini 255’e karşı 146 oyla kabul etti ve bu durum hükümet üzerindeki siyasi baskıyı geçici olarak azaltmış oldu.

Jeopolitik gelişmelerde ise Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesine yönelik çabaların yakından izlendiği, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında planlanan zirvenin hazırlık süreci hakkında görüşmeye hazır olduklarını ifade ettiği duyuruldu.

Gelecek hafta ise bölgedeki mali gelişmeler yatırımcıların radarında bulunuyor. İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves'in mali açığı kapatması amacıyla yeni vergi artışlarını açıklaması bekleniyor. Bu vergi artışlarının tüketici harcamalarını ve ekonomik aktiviteyi olumsuz etkilemesi yönünde endişeler gündeme geliyor.

Tüm bu gelişmeler ışığında İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,16, Almanya DAX 40 endeksi yüzde 1,30, Fransa CAC 40 endeksi yüzde 2,77 ve İtalya FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,5 değer kazandı.

Gelecek hafta çarşamba günü Euro Bölgesi ve İngiltere'de tüketici enflasyonu, perşembe günü Almanya'da üretici enflasyonu, Euro Bölgesi'nde tüketici güven endeksi, cuma günü ise Euro Bölgesi, İngiltere ve Almanya'da imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) takip edilecek.

ASYA BORSALARI ÇİN HARİÇ YÜKSELDİ

Asya tarafında geçen hafta, Çin hariç, pozitif bir seyir gözlemlendi. Çin'de ekonomik büyümeye yönelik endişeler ve artan satıcılı seyir, ülke piyasalarını olumsuz etkiledi.

ABD'deki teknoloji hisselerindeki satıcılı seyrin Asya bölgelerindeki teknoloji hisselerine yayılmasıyla endeksler haftalık kazançlarının önemli bir kısmını geri verdi. Haftanın son işlem gününde yarı iletken hisselerinde sert düşüşler görüldü.

Bu gelişmeler yanında, Güney Kore'de temettü gelirleri üzerinden daha az vergi alınacağına dair haberler, ülke piyasalarındaki yükselişte etkili oldu.

Çin'de açıklanan makroekonomik veriler, ekonomik aktiviteye dair endişelerin derinleşmesine yol açtı. Ülkede ekimde tüketici fiyat endeksi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 artarken, üretici fiyat endeksi ise yüzde 2,1 geriledi. Ülkede eylül ayında tüketici fiyat endeksi yüzde 0,3 düşmüştü. Tüketici fiyatlarındaki iyileşmeye rağmen, üretici fiyatlarındaki sürekli düşüş deflasyon eğiliminin devam ettiğini gösteriyor.

İç talepteki zayıflık, yerel yönetimlerin borç sorunları ve gayrimenkul sektöründeki düşüş, ABD'nin uyguladığı tarifelerin yarattığı belirsizliklerle birleşerek Çin ekonomisini olumsuz etkilemeye devam ediyor.

Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, merkez bankasının ücret artışları ve ekonomik iyileşme eşliğinde ılımlı bir enflasyon hedeflediğini belirtti. Ueda, enflasyon hedefine Başbakan Takaiçi Sanae'nin büyümeyi canlandırma hedefi ile uyumlu olduğunu vurguladı.

Haftalık bazda, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,26, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,20 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,46 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,18 değer kaybetti.

Gelecek hafta, pazartesi Japonya'da büyüme ve sanayi üretimi, salı ve çarşamba Japonya'da makine siparişleri, perşembe günü Çin'de kredi faiz oranı, cuma günü ise Japonya'da enflasyon verileri takip edilecektir.

BORSA İSTANBUL'DA KAYIP HAFTASI

Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir gözlemlenirken, BIST 100 endeksi yüzde 3,28 azalarak 10.565,74 puandan kapandı.

Ayrıca, Türkiye'nin cari işlemler hesabı eylülde 1 milyar 112 milyon dolar fazla vererek ardı ardına üçüncü ayda da pozitif seyrini sürdürdü. Cari işlemler hesabı, ağustosta da 5 milyar 418 milyon dolar ve temmuzda 1 milyar 738 milyon dolar fazla vermişti.

Dolar/TL ise haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 4,3270 seviyesinden tamamladı.

Gelecek hafta ise pazartesi günü bütçe dengesi, salı günü konut fiyat endeksi, perşembe günü tüketici güven endeksi takip edilecektir.