Üretimde Yavaşlama Eğilimi 19. Aya Ulaştı

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2025 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, Eylül ayında 46,7 olan manşet PMI, Ekim ayında hafif bir düşüşle 46,5’e gerileyerek son üç ayın en düşük değerini aldı.

Böylelikle endeks, imalat sanayi sektörünün faaliyet koşullarında bozulmanın devam ettiği yönünde sinyal verdi. Üretimdeki yavaşlama eğilimi tam 19’uncu aya ulaşmış olup, düşüş Eylül ayına kıyasla daha yüksek oranda gerçekleşti.

Anket katılımcıların geri bildirimleri, müşteri talebinde zayıflamaya ve buna bağlı olarak da yeni siparişlerde yavaşlamaya işaret etti.

Siparişlerde ve İstihdamda Gerileme Devam Ediyor

Nitekim, yeni siparişlerdeki gerileme hafiflemekle beraber Ekim ayında da sürdü. Zayıflamanın iç talep ile birlikte ihracat pazarlarında da gözlemlenmesi, yurt dışından alınan yeni siparişlerin de Ekim ayında yavaşlama sergilediğini gösterdi.

Yeni siparişlerin azalmasıyla birlikte, imalatçılar ayrılan personelin yerine işe alım yapma ve ek girdi satın alma noktasında isteksiz davrandı. Bunun sonucunda, istihdam, satın alma faaliyetleri ve girdi stokları azalma kaydetti.

Girdi talebindeki düşüş, bazı firmalarda tedarikçilerin teslimatlarını hızlandırmasına olanak tanıdı. Teslimat süreleri hafif kısalırken, tedarikçi performansı iki aylık bozulmanın ardından iyileşme gösterdi.

Girdi Maliyetlerinde Keskin Artış

Türk lirasındaki değer kaybı, ham madde fiyatları üzerindeki baskıyı artırmaya devam etti ve Ekim ayında girdi maliyetleri keskin şekilde yükseldi. Bu dönemde enflasyon Eylül ayına kıyasla hafif ivme kaybetmiş olsa da, nihai ürün fiyatlarındaki artış güçlü düzeyde devam etti.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri üzerine değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Türk imalat sektörü Ekim ayında yine durağan talep koşullarıyla karşı karşıya kaldı. Bu durum, üretim, yeni siparişler, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde yavaşlamaya yol açtı. İmalatçıların girdi maliyetlerinde keskin artış büyük ölçüde liradaki zayıflamaya bağlı olarak devam etti. Firmaların 2025 yılının geri kalan dönemi için karşılaştığı bu zorlu koşulların yakın gelecekte sona ereceğine dair henüz belirgin bir sinyal gözlemlenmiyor.” ifadelerini kullandı.

Tüm Sektörlerde Üretim Yavaşladı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Ekim 2025 raporu, son dört ayda ilk kez, anket kapsamında izlenen 10 sektörün tamamında üretimin yavaşladığını ortaya koydu. Bu durum, sektörlerin çoğunda yeni siparişlerin zayıf seyretmesinden kaynaklanırken, istihdamda da genel bir düşüş görüldü. Maliyet baskılarının devam etmesi, tüm sektörlerde ürün fiyatlarının artmasına neden oldu.

En belirgin üretim daralması kara ve deniz taşıtlarında kaydedildi. Yeni siparişlerde ise 10 sektörden yalnızca birinde görülen genişleme, kısmen daha olumlu bir görünüm sağladı. Gıda ürünlerinde yeni siparişler üst üste üçüncü ayda da artış gösterdi, ancak bu artış ılımlı düzeyde gerçekleşti. En sert düşüş ise ağaç ve kağıt ürünlerinde yaşandı.

Tekstil Sektörü Alarm Vermeye Devam Ediyor

Yeni ihracat siparişlerinde en belirgin yavaşlama tekstil ürünlerinde kaydedildi. 10 sektörden dokuzu daralma bölgesinde bulunurken, yurt dışından alınan yeni sipariş hacminin yatay seyrettiği gıda ürünleri sektörü bu eğilimin tek istisnası oldu.

Türk imalat sektörlerinin büyük bir kısmı yılın son çeyreğine istihdam azaltma eğilimiyle girdi. Elektrikli ve elektronik ürünler ile ana metaller sektörlerinde ise yalnızca iki sektörde çalışan sayıları artış kaydetti.

Sektörlerin çoğunda satın alma faaliyetlerinin de yavaşladığı gözlemlendi. Sadece gıda ürünlerinde yeni siparişlerin artmasıyla birlikte girdi alımlarının da yükseldiği görüldü. Girdi talebindeki zayıflık, anket kapsamında izlenen sektörlerin yarısında tedarikçilerin teslimat sürelerinin kısalmasına neden oldu. Tedarikçi performansında en belirgin iyileşme kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe görüldü.

Tüm Sektörlerde Fiyat Artışı

Girdi maliyetleri, takip edilen 10 sektörün tamamında keskin bir biçimde artmaya devam etti. En hızlı yükseliş makine ve metal ürünlerinde görüldü, en düşük enflasyon ise giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi.

Ekim ayında girdi maliyetlerindeki belirgin artış sonucunda nihai ürün fiyatları genel olarak yükseldi. Talepteki düşüşün hız kestiği tekstil sektörünün de artış yapmasıyla birlikte, son sekiz aydır ilk kez, on sektörün tamamı satış fiyatlarını artırmış oldu. En yüksek enflasyon, gıda ürünleri ile makine ve metal ürünleri sektörlerinde benzer oranlarda gözlemlendi.