SAT Komandosuyla Kriz Yönetimi Hazırlığı

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

Genç Yönetici ve İş İnsanları Derneği (GYİAD) Başkanı Başak Öğütken Çetinkaya, şu anda zor bir dönemden geçtiklerini belirterek, “Her gün kasanızda ne olduğunu kontrol etmezseniz, geleceği kurtarma şansınız azalıyor” ifadelerini kullandı.

Başak Öğütken Çetinkaya ile genç iş insanlarının karşılaştığı zorlukları konuştuk.

– 2026’da GYİAD olarak 40. yılınızı kutlayacaksınız. Hangi vizyon ile ilerliyorsunuz?

Bu dönemde mottomuz ‘sorumluluk alıyor, harekete geçiyoruz’ oldu. Öncelikle üyelerimizin teknolojiyle uyum sağlaması ve yapay zekayı iş süreçlerinde kullanabilmesi için çalışıyoruz. Şu anda bir yapay zeka asistanı geliştiriyoruz; bu asistan, bütçeleme ve iş süreçleri gibi konularda yardımcı olacak.

Ayrıca, yapay zekanın etkilerini değerlendiren bir istihdam raporu hazırlıyoruz. Kriz yönetimi programı da başlattık; deneyimli kişilerin tecrübeleriyle stratejiler oluşturacağız. İlk dersimizi finansman erişimi üzerine yaptık, şimdi ise kriz döneminde şirketlerin nasıl karar aldığı ile ilgili program düzenliyoruz. Bu eğitim için SAT komandosundan uzmanlar gelecek.

PANİKLE HATA YAPARSINIZ

– Krizle başa çıkmak için SAT komandosuyla mı çalışacaksınız?

Evet. Örneğin ani soğuklarla baş edebilmek için çeşitli stratejiler geliştireceğiz. Aldığınız her karar bir risktir ve bu risk işletmenin sürdürülebilirliğini etkileyebilir. Kriz zamanlarında insan yönetimi ve liderlik konularında da çalışmalar yapıyoruz. Savaş anlarında kullanılan SWOT tekniklerini iş dünyasında uyguluyoruz. Bu analizleri hızlı bir şekilde yapmamız gerekiyor.

Stres altında karar verme mekanizmasını geliştirmek önemli; paniklemek büyük hatalara yol açabilir.

– Genç yöneticiler olarak askeri eğitim alıyorsunuz, öyle mi?

Evet, bu eğitim savaşçı gibi bir deneyim sağlıyor; en büyük hedefimiz ekonomik ve finansal krizleri yönetmek.

KATMA DEĞERLİ ÜRÜNLER ÜRETMEK GEREKİYOR

– Bu kriz döneminden nasıl çıkılabilir?

Katma değerli ürünler üretmekle çıkabiliriz. Bu süreçte Ar-Ge yatırımları önemli. Bu alanda devletten destek alınması gerekiyor. Teknolojiye ayak uyduramayan firmalar zorlanacak.

– Genç işsizlik oranı çok yüksek, bu gençlere nasıl istihdam sağlanacak?

İş aramayan ve iş bulamayan gençler var. Kimi gençler, alanları dışında işler yapmak zorunda kalıyorlar. Örneğin, müzik öğretmenliği okuyup kurye olanlar mevcut. Staj bulma sorunu da büyük bir sorun. GYİAD Akademi olarak üniversitelerde girişimcilik konularını anlatıyoruz.

Gençler sanayiye yönelmiyor; üretime katmadığımız sürece ülke kalkınamaz. Bir mühendis düşük maaş alırken, ara elemanların yüksek ücretlerle çalışması durumu da mevcut. Gençlerin kariyer planlaması yapılması şart.

– Gençler yurtdışına gitme yolunu tercih ediyor, ne düşünüyorsunuz?

Ben de yurtdışında eğitim aldım ama ülkeyi terk etmemek gerektiğini düşünüyorum. Biz çalışmazsak kim çalışacak? Çocuklarımıza iyi bir gelecek bırakmak için mücadele etmeliyiz. Çözüm odaklı olmalıyız; ben de bu insanların istihdamını sağlamalıyım.

İŞ HAYATININ TEMELİ HUKUKTUR

– Gelecek dönemle ilgili endişeleriniz neler?

Hukuk, iş hayatının temeli. İş, vergi hukuku ve sosyal güvenlik hukuku kritik öneme sahip. Hukukun hızlı ve güvenilir çözümler sunması önemli. İş hayatıyla ilgili kanunlarda istikrar sağlanmalı, çünkü krediye erişim güç, vergi yükü artıyor ve ticari davalar uzun sürüyor.

– Kredi faizleri düşmeye başladı, bunu hissediyor musunuz?

Şu anda bankalar kredi limitlerini açmada zorlanıyor. İflaslar çoğaldı; şirketler mali süreçlerini yönetmekte zorlanıyor. Sabit kur, sanayicileri olumsuz etkiliyor.

– 2026 yılı nasıl geçecek?

Gelecek yılın altıncı ayına kadar mevcut durumun değişmesini beklemiyorum. İflas sayılarının artması, işsizliği de artıracaktır.

NAKİT AKIŞINI İYİ YÖNETMEK ŞART

– Belirsizliklerle dolu bu dönemde nasıl bir planlama yapıyorsunuz?

Firmalar şu anda üç aylık nakit akışlarıyla ilerliyor. Önceden 1 yıllık ve 5 yıllık planlar yapıyorduk, kriz anında nakit akışını iyi yönetmek şart. Bu zor süreçte kâr oranınızı artırmak zor; krediye ihtiyaç duyuluyor. Ya bankalardan kredi almaya çalışıyorsunuz ya da güçlü bir şirketseniz alternatif finansman yöntemlerine yöneliyorsunuz.

– Finansman şirketlerinin zorluk çıkardığı belli.

Her gün kasanızda ne olduğunu kontrol etmezseniz, geleceği kurtarma şansınız azalıyor. Herkes yeni pazarlar arayışında; girdi maliyetleri yüksek olduğu sürece yatırımcılar yurtdışına yöneliyor. Enflasyon ve faiz oranları yüksek olduğu için yurtdışı yatırımlar da gelmiyor.