Tarımda Kokarca Sorunu Büyüyor

SONGÜL DALGIÇ BİLGİLİ / NEFES

Dünyayı tehdit eden kahverengi kokarca, 2017 yılında Gürcistan sınırından Türkiye’ye giriş yaptı. Bu zararlı, fındık üretimini büyük ölçüde etkileyerek rekoltenin %60'ını yok etti ve fiyatların artmasına yol açtı. Şu anda Karadeniz’i aşarak Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde de kendini gösteriyor.

Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, kokarcada yaşanan bu durumun artık yerel bir sorun olmaktan çıkıp, ülkenin gıda güvenliğini tehdit eden bir kriz haline geldiğine dikkat çekti. Pehlevan, “Bu bir pandemi. Resmen afet kapsamına alınması için dilekçemizi verdik” ifadelerini kullandı.

Müdahalede Geç Kalındı

2017 yılında yapılan uyarılara rağmen geçen seneye kadar etkili bir mücadele başlatılmadığını belirten Pehlevan, “Böceğin hızla çoğalma potansiyeli var ve birçok bitki üzerinde yaşayabiliyor” dedi. Kokarca, Marmara ve İç Anadolu’ya yayılırken, asıl tehlikenin sıcak iklim bölgeleri Ege ve Akdeniz'de olduğunu vurguladı. Pehlevan, “Durum bu hızla devam ederse, ileriki yıllarda komşu ülkelerin de sorunu olacak” şeklinde uyardı.

Fındık Üzerindeki Etkisi En Büyük

Kokarca, işletmelerin en çok zarar gördüğü ürünlerden biri olan fındık için ciddi kayıplara neden oldu. Pehlevan, 600 bin ton civarında beklenen rekoltenin 459 bine düştüğünü belirtirken, “Fındığın %40’ı kaybedildi. Kalan ürün kalitesiz ve içi bozuk. TMO’nun açıkladığı 195 TL'lik fiyata karşı serbest piyasada bu rakam 380 TL'ye kadar yükseldi. Artış devam edecek.” dedi. Pehlevan, durumun tüketici açısından da olumsuz etkiler yaratacağını ve temel gıda ürünlerine erişimin zorlaşacağını ifade etti. Ayrıca, fiyatların yükselebileceği ve sağlık risklerinin artabileceği konusunda uyardı.

Kokarca 20 Günde Fındığı Kurutuyor

Kahverengi kokarca, fındık bitkisinin kökünü 20 günde kurutabilme kapasitesine sahip ve günde 30 kilometreye kadar uçabiliyor. Bu zararlı ile mücadelede etkili olan yöntemlerden biri, Çin'den getirilen samuray arısı ile biyolojik mücadeledir; ancak bunun etkisini görmek için yaklaşık 5 yıllık bir süre gerekmektedir. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “Kaybedecek zamanımız yok. Anında müdahale edilmeli; aksi halde hem üretici hem de tüketici zarar görecek” dedi. Öğrencilere kokarca ölüsü getirene bisiklet hediye edilmesi gibi kampanyaları eleştiren Suiçmez, bu sorunun çocuklara havale edilemeyeceğini vurguladı ve müdahalenin bilimsel temellere dayanması gerektiğini belirtti.

Bir Sezonda 3 Bin Yumurtlayabiliyor

Kahverengi kokarca, tarımsal üretimde önemli kayıplara yol açan istilacı bir zararlı ayrıca meyve ve sebzelerde emgi yaparak verim ve kalite kaybına sebep olmaktadır. İnsan sağlığına doğrudan tehlike oluşturmamakla birlikte, korunaklı alanlar tercih ettiği için çeşitli rahatsızlıklar yaratabilmektedir. Dişi kokarca, bir yaprağın üzerine tek seferde 28 yeşil yumurta bırakırken, bir sezonda toplamda 3 bin yumurtaya kadar çıkabilmektedir.