Ulusal Süt Konseyi, 1 Ekim 2025'ten itibaren geçerli olacak şekilde, yüzde 3,6 yağ ve yüzde 3,2 protein içeriğine sahip çiğ inek sütü için tavsiye edilen satış fiyatını, üreticinin eline litre başına net geçecek şekilde 19,60 lira olarak belirledi.
Aydın Süt Üreticileri Birliği Başkanı Servet Başkaya, bu fiyata şiddetle karşı çıktı ve mevcut süt fiyatlarının üreticinin maliyetini bile karşılamadığını vurgulayarak, özellikle küçük üreticilerin büyük zarar içinde olduğunu ifade etti.
Başkaya, artan yem ve diğer girdi maliyetlerinin üreticiyi zor bir duruma soktuğuna dikkat çekti ve ayrıca şap hastalığı ile mücadelede yaşanan sorunlar ve yetersiz desteklemelerin üretime olumsuz yansıdığını dile getirdi:
“Açıklanan 19,60 liralık fiyat, maliyet fiyatlarına ancak denk geliyor. Ancak maalesef 30-40 baş hayvanı olan küçük üreticilerin bu fiyatı alması imkansız. Sütün toplama, soğutma maliyetleri, mazot, elektrik ve işçilik giderleri nedeniyle, mesafeye göre yaklaşık 2,5 lira bir masraf oluşuyor.
Bu nedenle toplayan kooperatifler, birlikler veya özel sektör bu masrafı çıkararak üreticiye fiyat ödüyor. Dolayısıyla, bu 2,5 lirayı düşürdüğümüzde küçük üreticinin eline ortalama 17 lira civarında bir miktar geçecektir.”
Son 8-9 aydır, üreticiler litre başına 2-2,5 TL civarında zarar etti. Yeni açıklanan desteklemelere rağmen bu fiyatın karşılanması gerektiğini ifade eden Başkaya, küçük üreticilerin, aile işletmelerinin ocak, şubat, mart ayındaki desteklemelerde yalnızca 20 kuruş ile 32 kuruş arasında bir miktar aldıklarını söyledi. “Bu dönemde 20 kuruşun, 30 kuruşun adı mı olur?” diye ekledi.
Başkaya, “Aslında en az 2 TL civarında destekleme verilmeliydi. Bu işin sürdürülebilirliği açısından üreticinin kazanması gerekiyor. Verilen fiyat ve desteklemelerden memnun değiliz.” dedi.
Ülkemizde Kurban Bayramı'ndan bu yana şap hastalığı problemleri meydana geldi ve bu durum aşırı derecede hayvan ölümlerine ve kesimlerine yol açtı. Hayatta kalanların süt veriminde ise düşüş gözlemlendi. Son aylarda süt veriminde yaklaşık %5 ila %7 oranında düşüş yaşandı. Bu düşüş ile birlikte, süt alan firmaların süte talebi başladı ve önümüzdeki günlerde sütün fiyatlarının yükselebileceğini umduğunu belirtti. Süt fiyatları iyileştikçe üreticinin üretime devam edeceğini ifade etti.
'Maliyetlerin Düşürülmesi Gerekiyor'
Yemlerdeki girdi maliyetlerinin artışı, maalesef süt fiyatlarının artışından daha fazla. Standart %18-19 proteinli, 2.700-2.800 enerjili yem çuvalının üreticiye maliyeti 840-850 TL civarında. Bu da kilogram fiyatını 16 liranın üzerine, 17 lira civarına çıkartıyor. Diğer ham maddelerde de fiyatların yükseldiği belirtiliyor.
Bu fiyat artışlarının temel sebebi mazot ve elektrik giderlerindeki artışlar oldu. Mazot ve elektrik fiyatlarının yükselmesi, hem nakliye hem de üretim maliyetlerini arttırıyor. Bu durumun çözümü için maliyetlerin düşürülmesi gerekiyor. Maliyetlerdeki düşüş için mazot ve elektrik üzerindeki KDV ve ÖTV oranlarının sabitlenmesi önemli.
'Süt Fiyatı 24 – 25 TL Olmalı'
Sütün marketlerdeki fiyatını kontrol etmek hükümetimizin elinde. Şu an üreticideki 20 lira olan bir sütün rafta en fazla 40 lira olması gerekir. Ambalaj ve üretim maliyetleri, satıcı kârı gibi unsurlar göz önünde bulundurulursa bu fiyatın olması gerekiyor.
Ancak ne yazık ki Türkiye'de üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkı 3, 4 hatta 5 katına kadar çıkmakta. Bu durum sadece sütte değil, tüm tarım ürünlerinde görülüyor. Sütün para kazanabilmesi için bir litre süt parası ile 1,5 kilogram yem almak zorundayız. Şuan yemin kilogramı 16-17 lira. Dolayısıyla sütün fiyatının en az 24-25 TL olması gerekiyor.”
