Ticaret Gerilimi Piyasalarda Negatif Etki Yarattı

Küresel piyasalarda, Çin ve ABD arasındaki artan ticaret gerginlikleri nedeniyle olumsuz bir seyir gözlemleniyor.

ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta yaptığı açıklamada, 1 Kasım itibarıyla Çin'e mevcut tarifelere ek olarak yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacaklarını ve kritik yazılımlar için ihracat kontrolü getirileceğini duyurdu.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapılması planlanan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'ndeki görüşmesini iptal etmeyen Trump, daha sonra yaptığı açıklamada, Çin konusunda paniğe kapılmamak gerektiğini belirtti ve her şeyin zamanla düzeleceğini ifade etti.

Trump, “Saygıdeğer Başkan Şi sadece geçici bir zor dönem yaşıyor. O da ülkesinin sıkıntıya düşmesini istemiyor, ben de istemiyorum. ABD, China'ya zarar vermek değil, yardım etmek istiyor.” şeklinde konuştu.

Öte yandan Çin, Trump'ın ek gümrük vergisi tehdidine rağmen, nadir toprak elementleri ihracatına yönelik aldığı kısıtlamaların yasal ve uluslararası yükümlülüklerin gereği olduğunu belirtti. Geçen hafta, küresel arzın büyük bölümünü karşıladığı bu elementler için yeni sınırlandırmalar getirildiği duyuruldu.

ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminin artması, piyasalarda risk alma iştahını olumsuz etkiledi ve kripto para borsalarında sert satışlar yaşandı.

IMF ve Dünya Bankası Toplantıları Bekleniyor

Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın bu hafta ABD'nin başkenti Washington'da gerçekleştireceği toplantılardan gelecek haber akışları yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilecek. ABD hükümetinin kapalı kalmaya devam etmesi ise belirsizlik hissini artırıyor.

ABD'de federal çalışanların işten çıkarılmaya başlandığı bilgisi de gündeme geldi. ABD Merkez Bankası (Fed), sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranına ilişkin verilerin federal hükümetin kapanması nedeniyle planlanan tarihte açıklanamayacağını bildirdi.

Ayrıca, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), hükümetin kapanmasına rağmen eylül ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) 24 Ekim'de açıklanacağını duyurdu.

Ekonomik verilerin yanı sıra Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından izleniyor. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, faiz oranlarının düşürülmesini desteklediğini ancak çelişkili ekonomik sinyaller nedeniyle dikkatli olunması gerektiğini belirtti.

St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, iş gücü piyasasındaki zayıflamayı göz önünde bulundurarak ek faiz indirimlerine açık olduğunu ancak dikkatli davranmak gerektiğini ifade etti. Para piyasalarındaki fiyatlamalara göre Fed'in ekim ayında faiz indirimine gitmesi bekleniyor.

Jeopolitik gelişmeler açısından, Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkesin ardından Gazze Şeridi'ne yardım tırları girmeye başladı. Bugün toplanacak “Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi”nden gelecek haber akışı da yakından izlenecek.

Makroekonomik verilerde ise Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi, ekimde 55 puana gerilemesine rağmen beklentilerin üzerinde bir sonuç gösterdi.

Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi ekimde yüzde 4,7'den yüzde 4,6'ya düşmesine rağmen hala yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. Uzun vadeli enflasyon beklentisi ise yüzde 3,7 seviyesinde sabit kaldı.

Altın Fiyatları Rekor Kırdı

Küresel piyasalarda artan risk algısıyla birlikte, altının onsu sabah saatlerinde 4.078 dolarla yeni bir rekor fiyat elde etti. ABD'de enflasyon beklentilerindeki düşüşle birlikte 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,03 seviyesine gerilerken, dolar endeksi de yüzde 0,1 azalarak 98,9'a düştü.

Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 2 artışla 63,3 dolara yükseldi.

ABD Borsalarında Düşüş

Geçen cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 1,90, S&P 500 endeksi yüzde 2,71 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,56 değer kaybetti. Ancak ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif başladı.

Kurumsal tarafta, yarı iletken şirketi Qualcomm'un hisseleri, Çin'de şirket hakkında başlatılan tekelleşme karşıtı düzenlemeleri ihlal şüphesi nedeniyle yüzde 7,3 düştü.

Avrupa Borsalarında Olumsuz Seyir

Avrupa borsalarında geçtiğimiz cum günü negatif bir tablo ortaya çıktı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, başbakanlık görevinden istifa eden Sebastien Lecornu'yu yeniden başbakan olarak atadı. Lecornu yeni hükümeti kurdu.

Cuma günü İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,74, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,53 ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,5 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar karışık bir seyirle güne başladı.

Avrupa'daki siyasi gelişmelerin piyasalarda belirleyici bir rol oynaması bekleniyor.

Asya Piyasalarında Düşüş Yaşandı

Trump'ın açıklamalarının ardından New York borsalarındaki satış baskısı Asya piyasalarına da yansıdı.

Analistler, Asya piyasalarındaki düşüşlerin, ABD ve Çin arasındaki ticaret gerginliğinin devam edeceğine dair endişeleri artırdığını belirtti.

Makroekonomik verilerde, Çin'de eylül ayına ilişkin ihracat yüzde 8,4 artarak beklentilerin üzerinde bir sonuç gösterdi. Ağustos ayında ise ihracat yüzde 4,8 artmıştı.

Bu gelişmeler sonrası, kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,3, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,5 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,6 geriledi.

Japonya borsasında ise tatil nedeniyle işlem yapılmadı.

Yurt İçi Piyasalardaki Durum

Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,06 değer kaybederek 10.720,36 puandan kapandı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontratlar ise cuma akşamı seansında kapanışa göre yüzde 2,9 düştü.

Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,2 artışla 41,8390'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın yüzde 0,1 altında 41,8230'dan işlem görüyor.

Bugünkü Gelişmeler İzlenecek

Analistler, bugün yurt içinde ödemeler dengesi verilerinin takip edileceğini, yurt dışında ise veri gündeminin sakin olduğunu ifade etti. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.600 ve 10.500 seviyelerinin destek, 10.900 ve 11.000 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğunu belirttiler.

AA Finans Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının ağustos ayında 5 milyar 472 milyon dolar fazla verdiğini öngördü. Ekonomistler, cari işlemler açığının 2025 yılında 21 milyar 125 milyon dolar olacağını tahmin ediyor.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle: