Türkiye'nin Satın Alma Gücü Avrupa'nın Altında

Türkiye'nin “Satın Alma Gücü Paritesi” (SGP) verilerine göre 2024 yılı için kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeks değeri 72 olarak belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına dair “Satın Alma Gücü Paritesi” verilerini yayınladı.

SGP, standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranlarıyla tanımlanıyor. Bu sayede ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları ortadan kaldırılıyor ve uluslararası düzeyde gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan SGP verilerine göre, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için kişi başına GSYH endeks değeri ortalama 100 birimken Türkiye için bu değer 72 birim olarak saptandı; bu da AB ortalamasının yüzde 28 altında kalındığını gösteriyor.

TÜRKİYE'NİN SIRALAMASI

Karşılaştırmalar, 27 AB üyesi ülke ve 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç) ile 6 aday ülkeyi (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek) kapsadı.

SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 245 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 35 ile Bosna-Hersek olarak belirlendi. Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 145 üzerinde yer alırken, Bosna-Hersek yüzde 65 altında kaldı.

TÜRKİYE'NİN FİİLİ BİREYSEL TÜKETİM DÜZEYİ

Ülkelerin gelişmişlik seviyelerini karşılaştırırken kişi başına GSYH önemli bir gösterge iken, tüketicilerin göreli refah düzeylerini kıyaslamak için kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, bireylerin satın aldığı mal ve hizmetlerin yanı sıra devlet veya kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından sağlanan eğitim ve sağlık hizmetlerini de kapsıyor.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi, 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye'de bu değer 71 olarak belirlendi; böylece Türkiye, AB ortalamasının yüzde 29 altında kalmış oldu. 36 ülke arasında en yüksek fiili bireysel tüketim değerine sahip ülke 146 ile Lüksemburg, en düşük değere sahip olan ülke ise 42 ile Bosna-Hersek olarak kaydedildi.

AB'DE 100 EURO'LUK SEPET TÜRKİYE'DE 51 EURO'YA DOLUYOR

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin döviz kuruna göre alım gücünü gösteriyor. Eğer bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100'den büyükse, bu ülke karşılaştırıldığı grup ortalamasına göre “pahalı”, 100'den küçükse “ucuz” olarak değerlendiriliyor.

Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ait fiyat düzeyi endeksi, 2024 yılı için 51 olarak tespit edildi. Bu durum, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye'de 51 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini ifade ediyor.

Öte yandan, Eurostat tarafından yayımlanan veriler, bu kurum ve OECD iş birliği ile yürütülen Avrupa Karşılaştırma Programı kapsamında hesaplanmaktadır.

Seçilen ülkelerin SGP'ye göre 2024 yılı kişi başına GSYH endeks değerleri ise şu şekildedir: