ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin “arabuluculuk” ilanından sonra, Fas ve Cezayir gözlerini ABD’ye çevirerek, iki ülke arasında yıllardır süregelen resmi kopuşun sona ermesi umudunu taşıyor.
Fas ile Cezayir arasındaki sınır, başta Batı Sahra sorunu olmak üzere yaşanan siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle 1994 yılından bu yana kapalı tutuluyor.
Fas, 2007 yılında egemenliği altındaki Batı Sahra bölgesine genişletilmiş özerklik önerirken, Cezayir'in de desteklediği Polisario Cephesi, kendi kaderini tayin için referandum yapılmasını talep etti.
ABD yönetimi, kısa süre önce Fas ve Cezayir arasında yeni bir “arabuluculuk” sürecini başlattı.
Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Witkoff, Ekim ayında ekibinin Fas ile Cezayir arasında bir anlaşma sağlanması için çalıştığını duyurdu. Witkoff, “CBS” kanalına verdiği bir röportajda, “Ekibimiz şu anda Fas ve Cezayir ile ilgili çalışıyor, 60 gün içinde bir barış anlaşmasına ulaşılmasını bekliyorum” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD'nin de desteğiyle Ekim ayı sonunda, Cezayir'in desteklediği Polisario Cephesi ile Fas arasındaki tartışmalı Batı Sahra bölgesinde Fas'ın egemenliğini destekleyen bir karar tasarısını onayladı.
BMGK, 1 Kasım'da da Batı Sahra'daki BM barış gücü misyonunun (MINURSO) görev süresini bir yıl daha uzatma kararı aldı. 15 üyeli Konseyde 11 üye karar lehine oy kullanırken, Rusya, Çin ve Pakistan çekimser kaldı, Cezayir ise oy vermedi.
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, ertesi gün yaptığı açıklamada, siyasi irade bulunması durumunda Cezayir ile sorunların çözümüne bugünkünden daha yakın olunduğunu belirtti. Burita, “Fas ile Cezayir, coğrafi ve tarihi yakınlıkları gereği arabuluculuğa ihtiyaç duymuyor” ifadesini kullandı.
Cezayir'den bu konuya dair henüz herhangi bir açıklama gelmedi.
NE OLMUŞTU?
Fas'ın 1975 yılında eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından, Cezayir'in desteklediği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Rabat yönetimi arasındaki gerginlik devam ediyor.
Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken, Polisario Cephesi Batı Sahra'nın bağımsız bir devlet olduğunu ileri sürmektedir.
Polisario Cephesi, 1991'de BM arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele vermiştir. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra'nın statüsü ile ilgili yürütülen görüşmeler ise başarıya ulaşamadı.
