ABD hükümeti, İsrail'in yerle bir ettiği Gazze'yi yüksek teknolojiye dayalı, lüks bir kıyı şehri haline getirmeyi amaçlayan “Project Sunrise” (Gün Doğumu Projesi) adlı kapsamlı bir planı uluslararası investorlar ve yabancı hükümetlere tanıttı.
Wall Street Journal'ın ulaştığı plana göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner ile Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un yönettiği bir ekip tarafından geliştirilen proje, Gazze'nin enkazından “geleceğin şehir” konseptiyle yeniden inşa edilmesini hedefliyor.
Haberde, planın Türkiye dahil bazı yardım ülkelerine sunulduğu belirtiliyor.
32 sayfalık bir PowerPoint sunumunda yer alan projede, sahil boyunca gökdelenler, hızlı tren sistemleri ve yapay zeka destekli “akıllı şehir” altyapısı inşa edilmesi öngörülüyor.
MALİYETİ 112 MİLYAR DOLAR
Taslakta, projenin on yıllık toplam maliyetinin 112,1 milyar dolar olarak belirlendiği ifade ediliyor. ABD, bu süreçte yaklaşık 60 milyar dolarlık hibe ve borç garantisi sağlama niyetinde bulunduğunu duyurdu.
Bu miktarın, toplam maliyetin yaklaşık yüzde 20'sini kapsadığı vurgulanıyor. Dünya Bankası'nın da finansman sürecine dahil olması planlanıyor.
ASIL SORU: FİLİSTİNLİLER NEREDE YAŞAYACAK?
Amerikalı yetkililer, projenin hangi ülkeler veya şirketler tarafından finanse edileceğine dair detaylı bilgiler içermediğini aktarıyor. Ayrıca, Gazze’de yerinden edilmiş yaklaşık 2 milyon Filistinlinin inşaat süreci boyunca nerede konaklayacağına dair bir bilgi de bulunmuyor.
Planın ikinci sayfasında, Gazze'nin yeniden inşasının Hamas'ın tüm silahlarının ve tünellerinin devre dışı bırakılması şartıyla mümkün olacağı vurgulanıyor.
ABD'li bazı yetkililer, Hamas'ın silahsızlanmanın gerçekçi olmadığını ve bağışçı ülkelerin, savaş riski taşıyan bir bölgeye yatırım yapmakta isteksiz olacağını dile getiriyor.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Gazze'ye yatırım yapabilmek için güvenlik ortamının kalıcı hale getirilmesi gerektiğini belirterek, “İki-üç yıl içinde yeni bir savaş çıkacağına inanılırsa kimse Gazze'ye para yatırmaz” ifadelerini kullandı.
DÖRT AŞAMALI PLAN
Projenin yol haritasında, ilk etapta enkaz kaldırılması, patlayıcıların temizlenmesi ve geçici barınma tesislerinin kurulması öngörülüyor. Akabinde kalıcı konutlar, hastaneler, okullar, ibadethaneler ve altyapı projeleri hayata geçirilecek. Son aşamada ise lüks sahil projeleri ve modern ulaştırma merkezleri inşa edilecek.
Yeniden inşa sürecinin, güneyde Refah ve Han Yunus'tan başlayarak kuzeyde Gazze kentine yönelmesi bekleniyor. “Yeni Refah” adıyla anılan bölümün Gazze'nin yönetim merkezi olacağı ve 500 binden fazla kişiyi barındıracağı planlanıyor.
Daha önce Trump’ın Gazze’yi “Ortadoğu’nun Rivierası”na dönüştürme planı ciddi tartışmalara yol açmıştı. ABD’nin bu planla Filistinlileri Gazze'den sürmeyi amaçladığı iddiaları tepkilere yol açmıştı.
