Çin Başbakanı Li Çiang'ın, Japonya ile Tayvan gerilimi sebebiyle Japon mevkidaşı Takaiçi Sanae ile bu hafta sonu Güney Afrika'nın Johannesburg şehrinde gerçekleştirilecek G20 Zirvesi'nde bir araya gelmeyeceği bildirildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de yaptığı basın toplantısında konuyla ilgili gelen bir soruya yanıt verirken, “Başbakan Li'nin, Japon liderlerle bir buluşma planı yok” ifadesini kullandı.
Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae, 7 Kasım'da Japon parlamentosu Diet'teki bir oturumda Tayvan Boğazı'na yönelik bir müdahaleyi “ülkesinin varlığını tehdit eden bir durum” olarak değerlendirmiş ve askeri müdahale olasılığından bahsetmişti. Bu durum, Tayvan'ı topraklarının bir parçası olarak gören Çin'in tepkisini çekti.
2015 yılında kabul edilen Ulusal Güvenlik Yasası, “ülkenin varlığını tehdit eden durum” olarak tanımlanan saldırganlıklar nedeniyle müttefikler için olduğu kadar Japonya'ya da varoluşsal tehlike oluşturan durumları kapsıyor. Bu sebeple, ülke bu tür durumlar karşısında “öz savunma güçleri” olarak tanımlanan askeri gücünü devreye sokabiliyor.
Takaiçi'nin açıklamalarıyla, bir Japon Başbakanı ilk kez Tayvan'ın işgali durumunda Japonya'nın askeri olarak müdahil olacağına dair açık bir ifade kullanarak ülkenin daha önce benimsediği “stratejik belirsizlik” politikasından ayrılmış oldu.
Başbakan Takaiçi, gelen tepkilerin ardından Tayvan'a dair sözlerinin varsayımsal olduğunu ve gelecekte benzer ifadelerden kaçınmayı planladığını belirtmesine rağmen, açıklamalarını geri almaktan kaçındı.
NE OLMUŞTU?
Pekin yönetimi, Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak, konuyla ilgili bir protesto notası vermişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı, ayrıca Japonya'da güvenlik şartlarının elverişli olmadığına dair seyahat uyarısı yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere Japonya'daki güvenlik riskleri nedeniyle eğitim koşullarının uygun olmadığını bildirmişti.
Tayvan gerilimi sürerken, Japonya Savunma Bakanlığı, 14 Kasım'da 3 Çin savaş gemisinin Japonya yakınlarındaki sularda, Osumi Boğazı'ndan geçtiğini duyurmuştu. Ayrıca, Japonya Sahil Güvenliği 16 Kasım'da 4 Çin sahil güvenlik gemisinin Doğu Çin Denizi'nde her iki ülke arasında ihtilaflı adalar çevresinde seyrettiğini belirtmişti.
Her iki olayda da herhangi bir tehlikeli çatışma yaşanmazken, gerilimin nasıl çözüleceği belirsizliğini koruyor.
Çin, beş kıtanın parçası olarak gördüğü Tayvan'ın, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlık kazandığını savunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında yaşanan iç savaş sonrası ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik sorunu devam ediyor.
Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, adanın ana karasıyla yeniden birleşmesi için güç kullanma ihtimalini de göz ardı etmeyeceğini vurguluyor.
