Yılbaşı sezonuna yaklaşırken sahte içki kaynaklı zehirlenmelere karşı dikkatli olunması gerektiği uyarısında bulunan İstanbul'daki bir üniversitede Farmasötik Toksikoloji uzmanı olan Prof. Dr. Ahmet Aydın, metil alkolün başlangıçta fark edilmeyeceğini ve zehirlenme belirtilerinin en erken altı saat sonra görüleceğini ifade etti.
“SAHTE İÇKİYİ ANLAMAK MÜMKÜN DEĞİL”
Prof. Dr. Aydın, “Bir restoranda ya da sosyal bir ortamda tükettiğiniz içkilerin sahte veya zehirli olup olmadığını bilmeniz mümkün değil. İçkilerde bulunması gereken alkol türü etil alkoldür. Ancak yasadışı üretimlerde etil alkol yerine metil alkol kullanımı son derece tehlikeli bir durumdur. Başlangıçta belirti vermediği için tüketici içmeye devam eder. Fakat zamanla metil alkol vücutta toksik etkilere yol açabilir; sahte içkideki en tehlikeli madde de budur” dedi.
“BELİRTİLERİN ORTAYA ÇIKMASI İÇİN EN AZ 6 SAAT GEREKİYOR”
Zehirlenmenin hemen anlaşılamayacağını vurgulayan Prof. Dr. Aydın, “Belirtilerin ortaya çıkması için en az altı saat geçmesi gerekmektedir. Bu süreden sonra görme bulanıklığı, baş ağrısı ve halsizlik gibi rahatsızlıklar başlamaktadır. Altı saatten önce belirti görülmemesi sahte içkinin en büyük tehlikesi olarak öne çıkıyor; belirtiler zamanında ortaya çıksa, sağlık personeli çok daha hızlı müdahale edebilir” şeklinde konuştu.
Belirtilerin sıklıkla görme bulanıklığı ile başladığını anlatan Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Aydın, “Müdahale edilmediği takdirde bu bulanıklık kalıcı göz hasarına yol açabilmektedir. Metil alkol, vücudun pH dengesini bozarak asidoz durumuna neden olur. Bu aşamada gözle birlikte diğer organlar da zarar görebilir. En hassas organ gözlerdir” diyerek sözlerini sürdürdü.
“BİLİNMEYEN YERLERDEN ALINAN ÜRÜNLER CİDDİ RİSK TAŞIR”
Prof. Dr. Aydın, “Sahte içkinin nasıl piyasaya sürüldüğünü tespit etmek zordur. Burada en kritik nokta, tüketicilerin içkiyi aldıkları yerdir. Bilinmeyen, güven vermeyen yerlerden, ambalajsız ya da markası belirsiz ürünler almak büyük risk oluşturur. Güvenilir, tanınmış noktalardan alınan ürünlerde ambalaj ve marka kontrolü bir güvence sağlayabilir. Ancak sahte üreticiler ambalajı dahi taklit edebilmektedir. Bu nedenle tüketicilerin son derece dikkatli olmaları önemlidir” şeklinde görüşlerini belirtti.
Metil alkolün etkilerini de açıklayan Prof. Dr. Aydın, “Metil alkol, kanın pH’sını asidik hale getirir. Bu duruma maruz kalmak mümkün değildir; organ hasarları hızla başlar. Altı saat sonrası itibarıyla pH’ın düşmesiyle tüm sistemler etkilenmeye başlar. Ne kadar geç kalınırsa geri dönüş o kadar zor olur. Sahte içki, kokusundan, tadından veya renginden anlaşılmaz; evde tespit edilemez; yalnızca laboratuvar testleriyle anlaşılabilir” dedi.
“EN BÜYÜK TEHLİKE UYKUYA DALINDIĞI AN”
Prof. Dr. Aydın, “Sahte içki çoğunlukla akşam saatlerinde tüketilmektedir. Kişinin içip uyuduğu durumlarda risk en üst seviyeye çıkmaktadır. Ortalama 7-8 saatlik uyku, belirtilerin en kritik dönemine denk geliyor ve bu da kalıcı hasar olasılığını artırıyor” dedi.
Aydın, “İçtiği içkiden şüphe eden kişilerin, tüketim sonrası en az 7-8 saat uyumamaları gerektiğini; ayakta kalıp belirtiler ortaya çıkarsa hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna başvurmalarını öneriyorum” ifadesinde bulundu.
“GEÇ KALINAN TEDAVİ GERİ DÖNÜŞSÜZ OLABİLİR”
Tedavi süreci hakkında bilgi veren Prof. Dr. Aydın, “Hastanelerde tedavi protokolleri ve antidotların mevcut olduğunu; ancak tedavinin zamanında başlaması gerektiğini vurguladı. Gözde ciddi hasar oluşmuşsa tedavi süreci bunu geri döndüremez. Kişi hayatta kalsa bile kalıcı bir hasarla yaşamak zorunda kalabilir” dedi.
“DENETİMLER VE CEZALAR CAYDIRICI OLMALI”
Prof. Dr. Aydın, “Resmi kurumların denetimlerini sıklaştırması ve usulsüzlüklere ağır yaptırımlar uygulaması gerektiğini vurguladı. Sahte içki üreten kişilerin aldığı cezaların topluma duyurulması, caydırıcılığı artıracaktır” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Aydın, sözlerini şöyle noktaladı:
“Benim önerim, mümkünse alkol tüketiminden kaçınılmasıdır. Bu, hayati bir ihtiyaç değil. Ancak mutlaka alkol tüketilecekse, ürünün orijinal olduğundan emin olunmalı; restoranlarda hangi içkilerin tüketildiğine dikkat edilmelidir. Tüketim sonrası en az 7-8 saat uyumaktan kaçınılmalıdır. Her yıl ülkemizde ne yazık ki 100-150 kişi sahte içki nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Umarım bu yıl böyle acı olaylar yaşanmaz.”
